ΤΟ ΒΗΜΑ - Βερολίνο-Σύνταγμα: Οι Αριοι και οι καταραμένοι...

Κάνω πάντα μια στάση το πρωί στο φούρνο της γειτονιάς μου για το καθημερινό κουλούρι. Παλιά περίμενα στην ουρά. Τώρα η εξυπηρέτηση είναι άμεση, αφού βρίσκω το μαγαζί άδειο από πελάτες. Ο κόσμος φοβάται πια να καταναλώσει, όπως βεβαιώνουν οι ιδιοκτήτες. Κι όσο για τις ουρές, αυτές έκαναν αλλού την εμφάνισή τους...

Διαβάστε το άρθρο

Η διττή σημασία των αριθμών...

Το σχόλιο του ΑΝΤΩΝΗ-ΨΕΡΗΜΟΣ
για το άρθρο "Ο Αριθμόδουλος Άνθρωπος"

Αγαπητέ Κώστα,

Είναι βέβαιο ότι ακόμα και οι αριθμοί επιδέχονται διαφορετικές προσεγγίσεις και δεν είναι απόλυτοι. Παρακινδυνευμένη άποψη ενός, φύσει και θέσει θεωρητικού ανθρώπου που σιχαίνεται τον πραγματισμό και κυνισμό των ψηφίων όσο λίγα πράγματα στον κόσμο; Μπορεί. Επί παραδείγματι: Ο αριθμός δύο, μπορεί κάλλιστα να αφορά τα δευτερόλεπτα ζωής που έχουν απομείνει σε έναν άνθρωπο. Μπορεί όμως και να αφορά τον αριθμό των παιδιών μου. Αν γίνονταν τα δευτερόλεπτα τρία, η ζωή του ανθρώπου αυτού, σε τίποτα δεν θα άλλαζε. Αν γίνουν τα παιδάκια μου τρία, ενδεχομένως θα είμαι ευτυχισμένος, ίσως όμως και να το μετανιώσω στο μέλλον. Η αλήθεια είναι ότι, συνήθως, οι αριθμοί συνδέονται με κάποιο στόχο που είτε προσπαθούμε να επιτύχουμε -π.χ. λύση ενός προβλήματος, αύξηση εσόδων- είτε να αποφύγουμε -αύξηση βάρους, υπέρβαση ορίου ταχύτητας. Αλήθεια επίσης είναι ότι, όταν η στοχοποίηση αυτή γίνεται αυτοσκοπός καθίσταται αποσταθεροποιητικός παράγοντας για την ψυχική μας ευεξία. Είναι όμως η φύση του ανθρώπου τέτοια, να θέτει στόχους, να ψάχνει κίνητρα, να κυνηγά και να τρέχει να αποφύγει. Οι αριθμοί όμως ενυπάρχουν, ούτως ή άλλως μέσα σε αυτή την ανθρώπινη ροπή. Το καλύτερο και το χειρότερο, συνδέονται άρρηκτα με την ποσότητα διότι, ακόμα και το "ποιοτικότερο" είναι όρος που εμπεριέχει τάξη μεγέθους, άρα αριθμό. Σε τελική ανάλυση οι αριθμοί δεν είναι τίποτα λιγότερο από λέξεις, γλώσσα με την οποία επενδύονται όλες οι πανανθρώπινες έννοιες και αισθήματα: η αγάπη, η προσφορά, ο πόνος, το μίσος, η απόσταση, η ποσότητα...

Στο βαθμό λοιπόν που οι αριθμοί αποτελούν ένα εργαλείο, δεν μπορεί κανείς να προβεί σε αφορισμούς: ένα εργαλείο είναι είτε χρήσιμο είτε όχι, ανάλογα με το πώς χρησιμοποιείται. Μέσα τους ενυπάρχει το καλό και το κακό, σε μια αέναη εναλλαγή. Αλήθεια, ποιος θα ήθελε κάτι διαφορετικό;

ΥΓ. Πάντως δεν πέτυχες τον στόχο που νομίζεις ότι πέτυχες αφού, η "καταληκτική σου τελεία" είναι... θαυμαστικό!! Περιμένω τη συνέχεια.

Αντώνης-Ψέρημος

ΤΟ ΒΗΜΑ - Ο Αριθμόδουλος Άνθρωπος

Ανοίγω το πρωί, με σχεδόν μαζοχιστική διάθεση, τη σελίδα του Βήματος για να πάρω την καθημερινή μου δόση εθνικής καταστροφής. Και, όπως πάντα, όλα τα άρθρα σε ένα πράγμα συμφωνούν: η εθνική μας δυστυχία είναι κατ’ ουσίαν υπόθεση δυστυχίας των αριθμών! Το ερώτημα που βασανίζει την ανθρώπινη αυτοσυνειδησία μας είναι το μερίδιο ευθύνης του ανθρώπου στην ίδια του αυτή τη δυστυχία...

Διαβάστε το άρθρο

Ευτυχία: Η βίωση του "τώρα"!

Από τον φίλο του blog, Αντώνη-Ψέρημος, έλαβα σήμερα (σαν γιατρικό στην ίωση που με ταλαιπωρεί!) ένα εξαιρετικό σχόλιο πάνω στο άρθρο "Τα ποτάμια δεν γυρίζουν πίσω...". Ομολογώ ότι, αν είχα πρότερη γνώση του σχολίου του Αντώνη, θα είχα γράψει ένα πολύ καλύτερο άρθρο! Έστω κι έτσι, το κείμενο του Αντώνη μπορεί να αναγνωστεί σαν σημαντικό (θα έλεγα, αναγκαίο και αναπόσπαστο!) συμπλήρωμα του προηγηθέντος δικού μας. Το δημοσιεύω χωρίς την έγκρισή του, μη διακινδυνεύοντας να στερήσω από τους αναγνώστες του QUANTUM την ευκαιρία να το διαβάσουν, προσκρούοντας στην έμφυτη σεμνότητα του καλού μου φίλου!

Αγαπητέ Κώστα,

Έχω την εντύπωση ότι πριν την διατύπωση των νόμων περί θερμοδυναμικής, ένας δικός μας, ο Ηράκλειτος, αποτύπωσε άριστα την αέναη δυναμική των πραγμάτων με το "τα πάντα ρει". Τα πάντα εξελίσσονται, τα πάντα εναλλάσσονται παρ' όλη την εμμονή της Φύσης μας να διατηρήσει την παρούσα κατάστασή της, να αμυνθεί στη φθοροποιό επίδραση του χρόνου. Πώς αλλιώς θα μπορούσε άραγε να ερμηνευθεί η προτίμηση κάποιων σε σχέσεις με νεότερους (ψυχολογικό σύνδρομο puer eternis), η πραγματοποίηση κοσμητικών επεμβάσεων, η εμμονή μας να ασχολούμαστε με το ποδόσφαιρο και τις ομάδες όπως κάναμε σαν παιδιά; Αυτή η μάχη είναι η μάχη με τον ίδιο το θάνατο μέσα από την οποία προσπαθούμε να αντλήσουμε τα ψήγματα αυτοπεποίθησης και αισιοδοξίας, την ευτυχία που απορρέει από την αίσθηση ότι η στιγμή, το τώρα, μπορεί να κρατήσει αιώνια. Η ευτυχία σίγουρα δεν μπορεί να απεικονισθεί σαν γράφημα, με εναλλαγές καμπυλών και ποσόστωση θετικών και μη στιγμών. Άλλωστε, φτάνει μια μονάχα στιγμή μεγάλης λύπης για να ακυρώσει -συναισθηματικά τουλάχιστον γιατί ιστορικά δεν γίνεται αυτό- μιας ολόκληρης ζωής χαρούμενα βιώματα. Ευτυχία είναι η βίωση του τώρα και το μόνο μετρήσιμο μέγεθος σε αυτή θαρρώ πως είναι η διάρκεια: για πόσο καιρό δηλαδή την απολαμβάνει κάποιος. Θαρρώ ότι, βαθιά μέσα μας όλοι έχουμε επίγνωση της εφημερότητας του "φαινομένου". Η αυτεπίγνωση όμως, στο βαθμό που αποτελεί μια πνευματική διεργασία που οδηγεί στην πλήρη συνειδητοποίηση της φθαρτότητάς μας, ενδεχομένως οδηγεί σε αίσθημα ματαιότητας και κενότητας, τουλάχιστους όσους εξ ημών δεν έχουμε τις ψυχικές εκείνες αντιστάσεις να αντλήσουμε χαρά από τη στιγμή, χωρίς αυτή να συνοδεύεται από προσμονή παρόμοιων στιγμών και στο μέλλον. Το μέσον για να ονειρευόμαστε τέτοια βιώματα είναι άλλοτε η θρησκεία, άλλοτε η επιστήμη και άλλοτε τα χρήματα: όλα κατατείνουν στο να εμπεδώσουν την αίσθηση του ανθρώπου-μικρού Θεού που μπορεί να επιτύχει τα πάντα!

Αντώνης-Ψέρημος

Τα ποτάμια δεν γυρίζουν πίσω: Η τρομοκρατία του Δεύτερου Θερμοδυναμικού Νόμου

Ο φίλος Νίκος Σ. υπήρξε λίαν επικριτικός στο άρθρο μου για τον Λιαντίνη (τον οποίο είχε την τύχη να γνωρίσει προσωπικά). Στην παρατήρησή μου ότι το έργο του εν λόγω φιλοσόφου εμφανίζει διαχρονικά ιδεολογικές ανακολουθίες, η απάντηση του φίλου ήταν πως το έργο του Λιαντίνη δεν θα πρέπει να κρίνεται στατικά, αφού απεικονίζει μια ολόκληρη φιλοσοφική διαδρομή που ωριμάζει αδιάκοπα. Στα πλαίσια αυτής της θεώρησης, ο ιδεολογικός αναθεωρητισμός είναι κάτι το απόλυτα φυσικό, αν όχι αναγκαίο. 
Το ίδιο ακριβώς δικαίωμα στην αναθεώρηση ιδεών επικαλείται ο γράφων για να δικαιολογήσει το άρθρο από ΤΟ ΒΗΜΑ, το οποίο αναδημοσιεύεται παρακάτω. Ο πεσιμισμός αλλοτινών καιρών (παράπλευρο σύμπτωμα δυσάρεστων συγκυριών) έδωσε τη θέση του σε ένα πολύ πιο θετικό καταληκτικό μήνυμα στο παρόν κείμενο. Σ' αυτό συνέβαλαν οι δυναμικές παρεμβάσεις της ωραίας πλην ευφυούς Λουψίμης, με τη συνεργασία της οποίας το άρθρο έλαβε την τελική του μορφή. Την ευχαριστώ!

(Αναδημοσίευση από ΤΟ ΒΗΜΑ)

Θα ξαναγυρίσουμε ποτέ στην επίφαση ευτυχίας που γνωρίζαμε; Ή μήπως θ’ αποχαιρετίσουμε (με αξιοπρέπεια, έστω) για πάντα την Αλεξάνδρεια;

Στη Θερμοδυναμική (που είναι κλάδος της Φυσικής) διατυπώνονται δύο θεμελιώδεις νόμοι. Ο Πρώτος Νόμος αφορά τη διατήρηση της ενέργειας και ακούγεται ως αυτονόητος: η ενέργεια που προσφέρεις σε ένα σύστημα είναι ισόποση με την αύξηση του ενεργειακού αποθέματος του συστήματος. Αν ο νόμος αυτός ήταν ο μοναδικός που δέσμευε την ύλη κατά τις μεταβολές της, ο κόσμος που ξέρουμε θα ήταν πολύ διαφορετικός: Θα υπήρχε, π.χ., τρόπος να μη γερνάμε ποτέ (ίσως και να γίνουμε αθάνατοι), ενώ ο προϊστορικός άνθρωπος θα είχε ανακαλύψει την ψύξη και τον κλιματισμό με την ίδια ευκολία που έμαθε να ζεσταίνεται απ’ τη φωτιά!

Ο Δεύτερος Νόμος της Θερμοδυναμικής βάζει ένα τέλος σε τέτοιες φιλοδοξίες. Αποτελεί ίσως την πιο σκληρή πραγματικότητα της Φύσης, μια αληθινή κατάρα του Δημιουργού πάνω στο δημιούργημά του. Λέει, με πολύ απλά λόγια, πως κάποια πράγματα που συμβαίνουν δεν είναι δυνατό να ξε-συμβούν, πως το ποτάμι κάποιων φαινομένων δεν γυρίζει πίσω. Έτσι, π.χ., ενώ ένα ζεστό σώμα μπορεί αυθόρμητα να δώσει λίγη από τη ζέστη του σε ένα πιο κρύο, το αντίθετο είναι απίθανο (πρακτικά αδύνατο) να συμβεί: ένα κρύο σώμα δεν μπορεί, χωρίς εξωτερική παρέμβαση, να δώσει μέρος από τη λιγοστή του θερμότητα σε ένα ζεστό, έτσι που το ένα να γίνει ακόμα πιο κρύο και το άλλο ακόμα πιο ζεστό. Η ζέστη φεύγει και δεν γυρίζει ποτέ πίσω από μόνη της. Το ίδιο και η νεότητα στον άνθρωπο, που φεύγει ανεπιστρεπτί αφήνοντας πίσω της τη φθορά που οδηγεί στο γήρας και το θάνατο (η συνειδητότητα αυτή ήταν που κατηύθυνε τα τελευταία υπαρξιακά βήματα του Σωκράτη, όπως ίσως και του Δ. Λιαντίνη).

Η βασική φιλοσοφία του νόμου είναι απλή: Αν βάλεις ένα φυσικό σύστημα σε τάξη και μετά το αφήσεις στην τύχη του, είναι πολύ πιθανό η τάξη αυτή να χαθεί (αυτό το γνωρίζουν καλά οι μητέρες που συγυρίζουν καθημερινά τα δωμάτια των παιδιών τους). Αντίθετα, είναι απίθανο το σύστημα αυτό να μεταβεί αυθόρμητα από την αταξία πίσω στην τάξη. Ακόμα κι αν είναι το ίδιο το Σύμπαν!

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, όλοι οι φόβοι στον άνθρωπο σχετίζονται με το αμετάστρεπτο, την αδυναμία του να αναιρέσει μεταβολές που δεν του είναι επιθυμητές. Για παράδειγμα, κάποιες βλάβες της υγείας μπορεί να μην αποκαθίστανται, όπως και κάποιες φθορές πολύτιμων αντικειμένων. Αλλά, ο φόβος του Δεύτερου Νόμου διαπερνά και λειτουργίες που ξεφεύγουν από τα όρια των Φυσικών επιστημών και εισχωρούν σε άλλες περιοχές, όπως π.χ. της Οικονομίας (γνωστό πια το εφιαλτικό ερώτημα αν η κρίση είναι αναστρέψιμη, ή αν η οικονομική κατάρρευση είναι αναπόφευκτη).

Η ζωή μας είναι γεμάτη αγωνίες για όλων των ειδών τις ισορροπίες που μπορούν να ανατραπούν. Ανησυχούμε για τη φυσική μας κατάσταση, για τη φθορά των υλικών αγαθών που με θυσίες αποκτήσαμε, τις οικονομίες που μαζέψαμε μια ζωή και μπορεί να χαθούν μέσα σε μια νύχτα, την κοινωνική υπόληψη που με κόπο κατακτήσαμε και μπορεί να απειληθεί από έναν λάθος χειρισμό ή μια κακοτυχία... Αυτό που μένει στο τέλος είναι η συνειδητοποίηση ότι το μη-αντιστρεπτό είναι ο κανόνας του παιχνιδιού που μας επιτρέπει να παραμένουμε παίκτες στην παρτίδα της ζωής. Και η γνώση αυτή του πεπερασμένου των πραγμάτων μπορεί να οδηγήσει σε ένα αίσθημα ματαιότητας: Υπάρχει, τελικά, η ευτυχία, ή μήπως είναι απλά μια συλλογή από στιγμές καλής ψυχολογικής διάθεσης;

Μια θετική προσέγγιση στο ερώτημα απαιτεί να σταθούμε πάνω από τη συμβατική κοσμική αντίληψη των αξιών: Η ευτυχία δεν είναι υπόθεση καταγραφής συγκυριών, αλλά κατάσταση συνειδητότητας που ανυψώνεται πάνω από την επίφαση των φαινομένων ώστε να υπερβεί -και τελικά να ακυρώσει- την παντοδυναμία του Δεύτερου Νόμου. Από την άποψη αυτή, ευτυχισμένη ζωή είναι η πορεία αυτεπίγνωσης που οδηγεί στην ανακάλυψη του αιώνιου μέσω της υπέρβασης των νόμων του εφήμερου. Σε τελική ανάλυση, η κατάκτηση της ίδιας της αθανασίας!

ΤΟ ΒΗΜΑ

O εθισμός στο Ιντερνετ αλλάζει τον εγκέφαλο!

Ο εθισμός στο Διαδίκτυο αλλάζει την «καλωδίωση» του εγκεφάλου, όπως συμβαίνει με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, σύμφωνα με νέα μελέτη (Πηγή Photo: ΤΟ ΒΗΜΑ)

Το άρθρο που ακολουθεί, από ΤΟ ΒΗΜΑ, "χτυπάει καμπανάκι" σε πολλούς από εμάς! Μήπως θα πρέπει να επισκεπτόμαστε τακτικότερα τον βιβλιοπώλη μας;

Η επίδραση είναι παρόμοια με εκείνη του εθισμού στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ!

Ουάσινγκτον 

Τα άτομα που είναι εθισμένα στο Ιντερνετ εμφανίζουν αλλαγές στον εγκέφαλο παρόμοιες με εκείνες που παρουσιάζονται στα άτομα που είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά, σύμφωνα με πρώιμα στοιχεία μελέτης.

Επιστήμονες στην Κίνα «σάρωσαν» τον εγκέφαλο 17 νεαρών εθισμένων στο Διαδίκτυο και εντόπισαν προβλήματα στην «καλωδίωσή» του. Οι ερευνητές σημειώνουν με δημοσίευσή τους στη δικτυακή επιθεώρηση PLoS One ότι η ανακάλυψή τους μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για την εθιστική συμπεριφορά.

Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον δρα Χάο Λέι από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών στο Γουχάν προχώρησε αρχικώς σε διεξαγωγή απεικονιστικής εξέτασης του εγκεφάλου σε 32 αγόρια και κορίτσια ηλικίας 14 ως 21 ετών. Από το σύνολο των νεαρών οι 17 κρίθηκε ότι εμφάνιζαν διαταραχή εξάρτησης από το Ιντερνετ με βάση τις απαντήσεις τους σε ερωτήσεις όπως «Εχετε κάνει επανειλημμένως αποτυχημένες προσπάθειες να ελέγξετε, να μειώσετε ή να σταματήσετε τη χρήση του Ιντερνετ;».

Αλλαγές στη λευκή ουσία του εγκεφάλου 

Εξειδικευμένες μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν αλλαγές στη λευκή ουσία του εγκεφάλου – πρόκειται για το τμήμα του που περιέχει νευρικές ίνες – στους 17 εθελοντές που είχαν διαγνωσθεί με εξάρτηση από το Ιντερνετ σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν εξάρτηση από το Διαδίκτυο.

Συγκεκριμένα εντοπίστηκαν αλλαγές στις νευρικές συνάψεις που συνδέουν περιοχές του εγκεφάλου οι οποίες εμπλέκονται στα συναισθήματα, στη λήψη αποφάσεων και στον αυτοέλεγχο.

Όπως γράφουν οι ερευνητές «τα ευρήματά μας μαρτυρούν ότι η διαταραχή εξάρτησης από το Ιντερνετ οδηγεί σε αλλαγές της λευκής ουσίας σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην παραγωγή και στην επεξεργασία των συναισθημάτων, στην προσοχή, στη λήψη αποφάσεων και στον έλεγχο των γνωστικών λειτουργιών». Οι ειδικοί συμπληρώνουν ότι τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι η εξάρτηση από το Διαδίκτυο έχει κοινούς ψυχολογικούς και νευρικούς μηχανισμούς με άλλους τύπους εξάρτησης από ουσίες καθώς και με διαταραχές που αφορούν τον έλεγχο των παρορμήσεων.

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ Science

Επικίνδυνος ναρκισσισμός και ψευδαίσθηση μεγαλείου...

Από τον αναγνώστη του blog, και εξαίρετο νομικό επιστήμονα, συν-Αεκτζή και φίλο, Αντώνη-Ψέρημος, έλαβα σήμερα το πρωί ένα mail με σχόλια πάνω στο άρθρο για την "Γκέμμα", το οποίο του είχα στείλει νωρίτερα. Το κείμενό του έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς προέρχεται από άτομο με ανοιχτή σκέψη, εξαιρετική καλλιέργεια και ευρύτατο ορίζοντα γνώσεων. Ευχαριστούμε τον Αντώνη, και τον προσκαλούμε σε τακτικότερες παρεμβάσεις στο blog!

Αγαπητέ Κώστα,

Κατ' αρχήν με τιμάς ιδιαίτερα στέλνοντάς μου το mail αυτό. Δεν ξέρω αν στην απόφασή σου συνέβαλε και το γεγονός ότι, από το παράθυρο του σαλονιού μου έχω θέα το βουνό όπου απεβίωσε ο Λιαντίνης...

Τι να σου πω τώρα... η αλήθεια είναι ότι παλεύω με την ιδέα να διαβάσω το βιβλίο αυτό εδώ και χρόνια αφού, στην Σπάρτη όπου ζω το βρίσκεις παντού. Από τη μία θέλω να έχω σφαιρική άποψη, από την άλλη κάτι μου λέει "μείνε μακριά"! Ξέρεις, είμαι και φύσει μελαγχολικός άνθρωπος και φοβούμαι ότι θα με ρίξει ψυχολογικά...

Η αλήθεια είναι ότι η σχέση μαθητή-δασκάλου είναι άνιση. Από τη μία ο... Πυγμαλίων, με την παραδεδεγμένη αυθεντία και την ευχέρεια -ή εν πάση περιπτώσει τη δυνατότητα- να παρεμβαίνει στον κόσμο του παιδιού σου και να τον διαμορφώνει ή διαστρεβλώνει. Από την άλλη το εύπλαστο υλικό, ο πηλός, πάνω στο οποίο τα πάντα αποτυπώνονται και ανακαλούνται κάποια στιγμή στη ζωή προς όφελος του παιδιού ή καταστροφικά για αυτό. Όση γοητεία κρύβει η, ερωτική θα τολμούσα να πω, αυτή σχέση, άλλη τόση διαστροφή μπορεί να ξεράσει! Ο βίος και η κοσμοθεωρία του συγκεκριμένου ανθρώπου με εξοργίζουν. Ίσως η απλοϊκότητα της φράσης της μάνας μου (40 χρόνια δασκάλας επίσης) "υπήρξε ένας ιδιοφυής διαταραγμένος" αποδίδει στο μέγιστο αυτό που νιώθω για αυτόν. Ο ντετερμινισμός, ο δογματισμός, η ψευδαίσθηση μεγαλείου και η πεισιθάνατος διάθεσή του όπως, περίλαμπρα, αποτυπώθηκαν στον τρόπο που επέλεξε να αποχωρήσει αφήνοντας κληρονομιά στους δικούς του αγωνία και ερωτηματικά, μαρτυρούν άνθρωπο βαθύτατα νάρκισσο και ακατάλληλο για εκπαιδευτικό. Επιφυλάσσομαι να διαβάσω το πόνημά του, αν τα καταφέρω μέχρι τέλους...

Αντώνης-Ψέρημος

Λιαντίνης: Η αυτοπροστασία στον έρωτα είναι για τους... "φλώρους"!

Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από ομιλία του Δ. Λιαντίνη σε στρατιωτικούς γιατρούς:

Η ερωτική μας ένταση, όταν της αφαιρέσεις το στοιχείο του κινδύνου, της απειλής, της καταστροφής, με ακραία μορφή το θάνατο, είναι μισή, είναι (πράγμα) αφύσικο, είναι ένα φαινόμενο που κάπου καταντάει πια πλαδαρό!

Διατυπώνεται, επίσης, η άποψη ότι (σε ελεύθερη απόδοση) όλοι οι μεγάλοι εραστές οφείλουν να... αυτοκτονούν για να επικυρώσουν τη φήμη τους, καθώς και ότι οι νέοι που αντιμετωπίζουν τις ερωτικές σχέσεις με πνεύμα αυτοπροστασίας και δεν ρισκάρουν τη ζωή τους είναι "φλώροι" και "φλωρίνες"!

Νομίζω είναι περιττό να σχολιάσουμε...

 Δείτε το απόσπασμα της ομιλίας

Γκέμμα: Η επικίνδυνη γοητεία της παραφροσύνης...

(Αναδημοσίευση από ΤΟ ΒΗΜΑ)

Μου το ανέφερε κοντινό μου πρόσωπο που πήγε ως την πόρτα της Κόλασης με την «Γκέμμα» υπό μάλης –και ευτυχώς γύρισε πίσω σώο, έστω και χωρίς αυτήν! Κατά τη διάρκεια δείπνου σε φιλικό σπίτι, επιχείρησε να αρθρώσει υποψία κριτικής για τον συγγραφέα του βιβλίου. Για να εισπράξει την αυστηρή ματιά παρισταμένου –και άκρως μορφωμένου- φιλολόγου, και την παρατήρηση πως «με τέτοιες μορφές δεν έχουμε το δικαίωμα να καταπιανόμαστε και να τις αμφισβητούμε»! Μια ανάλογη αντίδραση (ακόμα πιο επιθετική, μάλιστα) εισέπραξε ο γράφων από πρώην φοιτήτρια –και θαυμάστρια στα όρια της ειδωλολατρίας- του εν λόγω συγγραφέως και εκπαιδευτικού...

Η γοητεία είναι, ασφαλώς, χάρισμα γι’ αυτόν που την φέρει. Το κατά πόσον είναι ευλογία για κείνον στον οποίο ασκείται, είναι ένα άλλο ζήτημα. Στην περίπτωση ενός δασκάλου, η ελκυστική προσωπικότητά του καθιστά τον μαθητή πιο δεκτικό, άρα πιο «ευάλωτο» στα μηνύματα. Αυτό υπό «κανονικές» συνθήκες είναι επιθυμητό, αφού η αγάπη για το δάσκαλο συνήθως γίνεται κι αγάπη για το γνωστικό αντικείμενο. Η σχέση χαρισματικού δασκάλου-δεκτικού μαθητή αρχίζει να γίνεται προβληματική απ’ τη στιγμή που ο πρώτος περνάει στον δεύτερο μηνύματα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «αρνητικά». Αν και ο τελευταίος όρος δεν επιδέχεται μονοσήμαντη ερμηνεία, ως θετικό μήνυμα θα χαρακτηρίζαμε εκείνο που ωθεί τον μαθητή να ανακαλύψει και να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τις δημιουργικές του δυνάμεις. Προϋπόθεση δημιουργικότητας, ασφαλώς, είναι η αγάπη για την ίδια τη ζωή, και η καταπολέμηση αισθημάτων ματαιότητας που συχνά οδηγούν ακόμα και σε αυτοκαταστροφικές επιλογές.

Από αυτή την άποψη, ο αναμφισβήτητα χαρισματικός Δ. Λιαντίνης υπήρξε ένας «επικίνδυνος» παιδαγωγός. Στο τελευταίο και σημαντικότερο βιβλίο του «Γκέμμα», που το άφησε ως παρακαταθήκη σοφίας στις μελλοντικές γενιές, ανακαλύπτει κανείς μηνύματα που κάνουν τον αναγνώστη ν’ ανατριχιάσει! Δεν θα σταθούμε τόσο στον εμπαθή, σχεδόν ρατσιστικό αντισημιτισμό του (σελ.115), στη χυδαία αντιμετώπιση όσων έχουν αντίθετη άποψη μ’ εκείνον σε θέματα μεταφυσικής (σελ.183), ή στην υπεροπτική απαξίωσή του απέναντι σ’ εκείνους που δεν κατέκτησαν θέση στο πάνθεον των «τιμημένων επωνύμων» (σελ.101). Θα εκφράσουμε, όμως, αποτροπιασμό για ιδέες που ευθέως ωθούν στην αυτοκαταστροφή και την άρνηση της ζωής. Και ο σπόρος της νοσηρότητας εύκολα βλασταίνει σε έναν εύθραυστο και παραπαίοντα ψυχισμό...

Απ’ όσα εκτίθενται στο βιβλίο, θα σταθούμε επιγραμματικά σε τρία σημεία:

1. Την κατά βάση θρησκοληπτική αντίληψη (αν και ο συγγραφέας απεχθανόταν τη θρησκεία!) πως κάθε χαρά θα πρέπει να τιμωρείται με ισόποση λύπη, αλλιώς η ζωή θα είναι «αφύσικη» και «ψεύτικη ως τη ρίζα της», επισύροντας τον «αφανισμό απ’ τον πλανήτη» (σελ.145).

2. Το νοσηρό δόγμα ότι στον πυρήνα κάθε ουσιαστικής ερωτικής σχέσης οφείλει να φωλιάζει η καταστροφή, η συμφορά κι ο θάνατος, αλλιώς ο έρωτας είναι «θέμα της κωμωδίας» (σελ.14)!

3. Την συγκεκαλυμμένη πρόταση ευθανασίας «μετά τα σαράντα», αφού το μόνο που απομένει πλέον στον άνθρωπο είναι η «παραλυσία και αθλιότητα των γηρατειών» (σελ.218).

Απόψεις σαν τις παραπάνω (και άλλες που, λόγω ελλείψεως χώρου, δεν εκτίθενται εδώ) απαξιώνουν την ίδια τη ζωή, ηρωοποιούν την αυτοκαταστροφή και κατ’ ουσίαν γελοιοποιούν την αναζήτηση της ευτυχίας. Όσο κι αν ακούγεται ιερόσυλο, μας παραπέμπουν στον εξοντωτικό δογματισμό θεωριών περί «αρίας φυλής». Η μόνη, ίσως, ηθική τους δικαίωση (αν όχι απλά δικαιολόγηση) βρίσκεται στον πυρετό της παραφροσύνης. Και σπεύδω εδώ, πριν προκαλέσω την μήνιν του αναγνώστη, να επικαλεστώ τον ίδιο τον Λιαντίνη: «Όλοι οι σπουδαίοι άνθρωποι της γης, όσοι προσέγγισαν δηλαδή το βυθό της αλήθειας για τη φύση και για τη ζωή, υπήρξαν σχιζοφρενικοί. Είναι απλός και κοινός και αρχαίος ο λόγος ότι μεγαλοφυΐα σημαίνει παραφροσύνη» (Γκέμμα, σελ.137)!

ΤΟ ΒΗΜΑ

Γιατί καταζητείται ο κύριος Higgs...

(Αναδημοσίευση από ΤΟ ΒΗΜΑ)

Ένα από τα βασικά θέματα της επιστημονικής επικαιρότητας είναι τα πειράματα που κορυφώνονται αυτή την εποχή στο ερευνητικό κέντρο του CERN στη Γενεύη. Σκοπός τους, ανάμεσα στα άλλα, η πειραματική επιβεβαίωση της ύπαρξης (ή η διαπίστωση, τελικά, της μη ύπαρξης) ενός μυστηριώδους σωματίου που, σε επίπεδο θεωρίας τουλάχιστον, αποτελεί θεμελιώδες συστατικό του «Καθιερωμένου Μοντέλου» (Standard Model) που πιστεύουμε πως περιγράφει τα δομικά στοιχεία της ύλης και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Το μποζόνιο Higgs είναι αναμφισβήτητα το μεγάλο στοίχημα των ερευνών, και η εύρεσή του θα αποφέρει σίγουρα το πολυπόθητο γνωστό βραβείο σε περισσότερους του ενός επιστήμονες, τόσο θεωρητικούς όσο και πειραματικούς...

Τι το σημαντικό, όμως, θα σημάνει η εύρεση αυτού του «σωματίου-φαντομά» ώστε να δικαιολογήσει μια δαπάνη της τάξης αρκετών δις δολαρίων που απαιτήθηκαν για το κυνήγι του, και μάλιστα σε εποχές παγκόσμιας οικονομικής κρίσης; Τίποτα περισσότερο ή τίποτα λιγότερο, ίσως, από έναν βαθύ αναστεναγμό ανακούφισης των Φυσικών, εκείνων τουλάχιστον που δεν προσβλέπουν στην κατάρρευση της σύγχρονης Φυσικής στοιχειωδών σωματίων ώστε να τους δοθεί η ιστορική ευκαιρία να την χτίσουν απ’ την αρχή!

Το Καθιερωμένο Μοντέλο αποτελεί σύνθεση όλων των πειραματικά δοκιμασμένων θεωριών για τη δομή της ύλης και τη φύση των αλληλεπιδράσεων σε θεμελιώδες επίπεδο. Υπάρχει όμως ένα ζήτημα που μένει ακόμα να επιβεβαιωθεί: ο μηχανισμός με τον οποίο τα στοιχειώδη σωμάτια (και, εν τέλει, η ίδια η ύλη) αποκτούν μάζα (ή, όπως λέμε, αδράνεια). Σύμφωνα με τη θεωρία, η μάζα δεν είναι μια εγγενής ιδιότητα των σωματίων (πράγμα που θα ήταν ασύμβατο με τη βασική υπόθεση της θεωρίας ότι οι αλληλεπιδράσεις αποτελούν εκφάνσεις «κρυμμένων» συμμετριών της Φύσης), αλλά οφείλεται στην αλληλεπίδρασή τους με το «αόρατο» πεδίο Higgs, το οποίο κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλο το χώρο. Για να γίνει το πεδίο αυτό «ορατό» σε μας, θα πρέπει να βρούμε το στοιχειώδες κβάντο του, το μποζόνιο Higgs. Λόγω της μεγάλης μάζας του σωματίου αυτού (αφού και το ίδιο αλληλεπιδρά -και μάλιστα ισχυρά- με το ίδιο του το πεδίο!), η εργαστηριακή παραγωγή και ανίχνευσή του απαιτεί πειράματα πολύ υψηλών ενεργειών. Τέτοιες ενέργειες εκτιμάται ότι διαθέτει ο πολυδάπανος επιταχυντής Large Hadron Collider (LHC) στο CERN.

Τώρα πλέον όλοι (ή σχεδόν όλοι...) εύχονται οι προσπάθειες των επιστημόνων –και τα χρήματα που δαπανήθηκαν- να έχουν αίσιο αποτέλεσμα, που δεν μπορεί να είναι άλλο από την επιβεβαίωση της ύπαρξης του φευγαλέου μποζονίου, και την τελική επαλήθευση των υποθέσεων του Καθιερωμένου Μοντέλου (τουλάχιστον, για την περιοχή των ενεργειών που είναι σήμερα προσιτές). Σε αντίθετη περίπτωση, θα χρειαστεί ίσως να ξαναγράψουμε απ’ την αρχή ένα μεγάλο μέρος της Φυσικής του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Και κάποιοι -ελάχιστα ψύχραιμοι- ίσως μπουν ακόμα και στον πειρασμό να σκίσουν τα διπλώματά τους!

ΤΟ ΒΗΜΑ

ΥΓ: Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για το QUANTUM η ανάρτηση του παρόντος άρθρου στην Ελληνική ιστοσελίδα του CERN (στήλη Τελευταία Νέα της 6-1-2012). Ευχόμαστε καλή επιτυχία στις προσπάθειες των ερευνητών του CERN κατά τη νέα χρονιά!