Σχόλιο της Ελένης Αθανασούλη με αφορμή το άρθρο "Διάλυση ή αναγκαστική βελτίωση της Ευρώπης; Ιδού η απορία".
Κατ’ αρχήν, δεν θεωρώ ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες αμφισβητούν τις ευρωπαϊκές αξίες. Απλώς, οι Ευρωπαίοι πολίτες, σήμερα, αντιλαμβάνονται ότι βαθμιαίως υλοποιούνται άλλες αξίες από εκείνες που είχαν προβληθεί κατά την αρχική περίοδο, κατά την οποία το όραμα ήταν μια ενωμένη Ευρώπη. Σκέτο. Τώρα πια, μπορούμε να δούμε, ότι δεν εννοούσαν όλοι προφανώς το ίδιο πράγμα, όταν έλεγαν ενωμένη Ευρώπη. Άλλοι εννοούσαν ένα ταμείο, άλλοι εννοούσαν μία και ενιαία κοινωνική πολιτική. Το ότι η ένωση εστιάσθηκε στον οικονομικό τομέα, κατέστησε φανερό το επιδιωκόμενο κυρίαρχο ζητούμενο, και τη διαφορά/ταύτιση αυτού με το ζητούμενο του καθενός. Το δικό μας διαψεύσθηκε, των άλλων επεκράτησε.
Δεν έχω μελετήσει σε ποια βάση ο Χάμπερμας προέβλεψε δεξιοποίηση της Ευρώπης, αλλ’ ως φιλόσοφος, είχε -όπως λέτε- συστήσει «περισσότερη ένωση, περισσότερη Δημοκρατία, στενότερη συνεργασία και αλληλεγγύη των κρατών-μελών (...) πολιτική αλληλεγγύη που θα προωθήσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα σε όλη την Ευρωζώνη». Καλώς. Σύμφωνοι. Μακάρι να γινόταν έτσι.
Θα διαφωνήσω τελικά, αν η θέση σας είναι ότι «η Ευρώπη απειλείται (…) επειδή αμφισβητείται το κοινωνικό και δημοκρατικό συμβόλαιο πάνω στο οποίο στηρίχτηκε το όραμα της». Δεν αμφισβητείται επί της ουσίας, αλλ’ εκφράζεται διαφωνία σε μια κατ’ ουσίαν επιλογή πολιτικής, η οποία δεν ήταν, αρχικά τουλάχιστον, αρκούντως σαφής, ή δεν είχαν καταστήσει σαφή οι δικοί μας εκπρόσωποι και διαπραγματευτές όταν συνυπέγραφαν τις αόριστες οραματιστικές διατυπώσεις περί του ενιαίου. Γιατί, για παράδειγμα, άλλο εννοούν ως ενιαίο δυο σύζυγοι, και άλλο δύο εταίροι. Οι σύζυγοι συνεισφέρουν το αποτέλεσμα της οικονομικής τους δραστηριότητας – και όχι μόνο- ως ενιαίο πόρο για την οικογένειά τους, ενώ οι εταίροι, παίρνουν ο καθένας το δικό του μερίδιο εκ του ενιαίου αποτελέσματος της οικονομικής και επαγγελματικής τους δραστηριότητας και πηγαίνουν στο σπίτι τους για να το χρησιμοποιήσουν -όπως θέλουν- με την οικογένειά τους, για τις ανάγκες της.
Συνεπώς, το υλοποιηθέν όραμα της ενιαίας Ευρώπης, δεν εξανεμίζεται, απλώς αποκαλύπτεται, και αποδεικνύεται απεχθές, ληστρικό, δόλιο, φενάκη, χειραγώγηση. Κι εμείς αποδεικνυόμεθα αφελείς, ανύποπτοι, αδίδακτοι από το ιστορικό παρελθόν, και αδαείς περί τα διεθνή παίγνια και στοιχήματα.
Τελικά, είναι δυνατή η βελτίωση, μόνο αν πρόκειται για μια καλή συμφωνία. Στην αντίθετη περίπτωση, είναι αναγκαία μια επανεξέταση των όρων και των εκατέρωθεν βαρών και πλεονεκτημάτων, προφανών και αφανών, μιας (κακής) συμφωνίας, εάν επιθυμούμε να συνεταιριζόμαστε με έν’ αξιόλογο εταίρο.
Δεν μπορούμε όμως να συνεταιριζόμαστε με έναν εταίρο, με τον οποίο έχομε προφανώς αντιτιθέμενα συμφέροντα.
Κατ’ αρχήν, δεν θεωρώ ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες αμφισβητούν τις ευρωπαϊκές αξίες. Απλώς, οι Ευρωπαίοι πολίτες, σήμερα, αντιλαμβάνονται ότι βαθμιαίως υλοποιούνται άλλες αξίες από εκείνες που είχαν προβληθεί κατά την αρχική περίοδο, κατά την οποία το όραμα ήταν μια ενωμένη Ευρώπη. Σκέτο. Τώρα πια, μπορούμε να δούμε, ότι δεν εννοούσαν όλοι προφανώς το ίδιο πράγμα, όταν έλεγαν ενωμένη Ευρώπη. Άλλοι εννοούσαν ένα ταμείο, άλλοι εννοούσαν μία και ενιαία κοινωνική πολιτική. Το ότι η ένωση εστιάσθηκε στον οικονομικό τομέα, κατέστησε φανερό το επιδιωκόμενο κυρίαρχο ζητούμενο, και τη διαφορά/ταύτιση αυτού με το ζητούμενο του καθενός. Το δικό μας διαψεύσθηκε, των άλλων επεκράτησε.
Δεν έχω μελετήσει σε ποια βάση ο Χάμπερμας προέβλεψε δεξιοποίηση της Ευρώπης, αλλ’ ως φιλόσοφος, είχε -όπως λέτε- συστήσει «περισσότερη ένωση, περισσότερη Δημοκρατία, στενότερη συνεργασία και αλληλεγγύη των κρατών-μελών (...) πολιτική αλληλεγγύη που θα προωθήσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα σε όλη την Ευρωζώνη». Καλώς. Σύμφωνοι. Μακάρι να γινόταν έτσι.
Θα διαφωνήσω τελικά, αν η θέση σας είναι ότι «η Ευρώπη απειλείται (…) επειδή αμφισβητείται το κοινωνικό και δημοκρατικό συμβόλαιο πάνω στο οποίο στηρίχτηκε το όραμα της». Δεν αμφισβητείται επί της ουσίας, αλλ’ εκφράζεται διαφωνία σε μια κατ’ ουσίαν επιλογή πολιτικής, η οποία δεν ήταν, αρχικά τουλάχιστον, αρκούντως σαφής, ή δεν είχαν καταστήσει σαφή οι δικοί μας εκπρόσωποι και διαπραγματευτές όταν συνυπέγραφαν τις αόριστες οραματιστικές διατυπώσεις περί του ενιαίου. Γιατί, για παράδειγμα, άλλο εννοούν ως ενιαίο δυο σύζυγοι, και άλλο δύο εταίροι. Οι σύζυγοι συνεισφέρουν το αποτέλεσμα της οικονομικής τους δραστηριότητας – και όχι μόνο- ως ενιαίο πόρο για την οικογένειά τους, ενώ οι εταίροι, παίρνουν ο καθένας το δικό του μερίδιο εκ του ενιαίου αποτελέσματος της οικονομικής και επαγγελματικής τους δραστηριότητας και πηγαίνουν στο σπίτι τους για να το χρησιμοποιήσουν -όπως θέλουν- με την οικογένειά τους, για τις ανάγκες της.
Συνεπώς, το υλοποιηθέν όραμα της ενιαίας Ευρώπης, δεν εξανεμίζεται, απλώς αποκαλύπτεται, και αποδεικνύεται απεχθές, ληστρικό, δόλιο, φενάκη, χειραγώγηση. Κι εμείς αποδεικνυόμεθα αφελείς, ανύποπτοι, αδίδακτοι από το ιστορικό παρελθόν, και αδαείς περί τα διεθνή παίγνια και στοιχήματα.
Τελικά, είναι δυνατή η βελτίωση, μόνο αν πρόκειται για μια καλή συμφωνία. Στην αντίθετη περίπτωση, είναι αναγκαία μια επανεξέταση των όρων και των εκατέρωθεν βαρών και πλεονεκτημάτων, προφανών και αφανών, μιας (κακής) συμφωνίας, εάν επιθυμούμε να συνεταιριζόμαστε με έν’ αξιόλογο εταίρο.
Δεν μπορούμε όμως να συνεταιριζόμαστε με έναν εταίρο, με τον οποίο έχομε προφανώς αντιτιθέμενα συμφέροντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου