Έζησα για κάποια χρόνια στην Αμερική, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Αν ρωτούσες τότε έναν Αμερικανό, ποια θεωρούσε ως τη μεγαλύτερη δυστυχία στον κόσμο, θα απαντούσε χωρίς δεύτερη σκέψη πως δεν υπήρχε τίποτα χειρότερο από το να ζει κάποιος στη Σοβιετική Ένωση! Ο λόγος προφανής: οι σοβιετικοί πολίτες δεν απολάμβαναν τα αγαθά της ελευθερίας.
Θυμάμαι ένα ανέκδοτο που κυκλοφορούσε τότε στην Αμερική: "Αν θέλεις να κάνεις έναν Ρώσο να παραφρονήσει, φέρ' τον σε ένα αμερικανικό σούπερ-μάρκετ. Για πρώτη φορά στη ζωή του θα βρεθεί στην ανάγκη να διαλέξει μάρκα ενός προϊόντος ανάμεσα σε πολλές που υπάρχουν στο ράφι. Και, επειδή δεν έχει αναπτύξει την ικανότητα να επιλέγει, στο τέλος θα φύγει χωρίς να ψωνίσει τίποτα!"
Χωρίς να το αντιλαμβάνονται, οι Αμερικανοί περιέγραφαν την ελευθερία ως πηγή δυστυχίας. Όχι την υποθετική ελευθερία του φανταστικού σοβιετικού πολίτη αλλά την ίδια τη δική τους ελευθερία, που αποτελεί τη βάση της δυτικής κοινωνίας της αφθονίας (τι ωραία που την περιγράφει ο Τζον Κένεθ Γκάλμπρεϊθ στο βιβλίο του!).
Ώστε, η ελευθερία δεν είναι (πάντα) πηγή ευτυχίας; Και, άρα, δεν ισχύει το δόγμα ότι, όσο περισσότερες επιλογές έχουμε, τόσο πιο ευτυχισμένοι νιώθουμε; Ας ακούσουμε την ανατρεπτική ομιλία του Αμερικανού καθηγητή ψυχολογίας, Barry Schwartz...
