Του Μιχάλη Σαμιωτάκη
Όταν ο αμερικανικός και ο ιαπωνικός στόλος ετοιμάζονταν να βρεθούν αντιμέτωποι στη ναυμαχία του Μίντγουει, η τύχη ολόκληρου του πολέμου επρόκειτο να κριθεί στις λεπτομέρειες...
«Φοβάμαι πως ξυπνήσαμε έναν κοιμώμενο γίγαντα»... Έτσι φέρεται να είπε ο ναύαρχος Γιαμαμότο αναφερόμενος στους αντιπάλους του, αμέσως μετά την απόλυτα επιτυχημένη αιφνιδιαστική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ το Δεκέμβρη του 1941. Μόλις έξι μήνες αργότερα ο ίδιος θα είχε την ευκαιρία να μάθει με τον πικρότερο τρόπο πως οι φόβοι του είχαν βάση.
ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Στην ευρύτερη ενότητα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η σύγκρουση στον Ειρηνικό ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και την Αυτοκρατορική Ιαπωνία σαφώς και είχε ξεχωριστά αίτια και μεγαλύτερο υπόβαθρο.
Κατ' αρχάς στην ηγεσία της Ιαπωνίας βρισκόταν μια μιλιταριστική ομάδα που εμφανώς διακατεχόταν από επεκτατικές τάσεις ενώ ο ρόλος του αυτοκράτορα Χιροχίτο ήταν περισσότερο τυπικός. Βέβαια αυτή η ροπή προς την κατάκτηση νέων εδαφών συνδεόταν άμεσα τόσο με την ανάγκη εξεύρεσης πρώτων υλών για την αναπτυσσόμενη βιομηχανία όσο και με το κενό «εξουσίας» που είχε δημιουργήσει η υποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από τις μέχρι πρότινος αποικίες της.
Απ' την άλλη πλευρά η χώρα της Αστερόεσσας βρισκόταν ακόμα πληγωμένη από τη μεγάλη κρίση του 1929 και προσπαθούσε να ανακάμψει. Πρόεδρος ήταν ο δημοκρατικός Φράνκλιν Ρούσβελτ του οποίου η πολιτική βασιζόταν στην αποφυγή της εμπλοκής στον πόλεμο. Όμως οι εξελίξεις τον ανάγκασαν να προσαρμοστεί. Το γεγονός πως οι δύο χώρες έδειχνε πως θα προσχωρούσαν σε εχθρικά στρατόπεδα (Σύμμαχοι-Άξονας) αλλά και το ότι μια ναυτική δύναμη σαν την Αμερική δε μπορούσε να αφήσει έναν αντίπαλο να επεκτείνεται επικίνδυνα, αναπόφευκτα οδήγησαν στον πόλεμο που η έναρξή του σηματοδοτήθηκε από το Περλ Χάρμπορ. Από εκεί και πέρα η μοίρα των δύο χωρών άρχισε να ακροβατεί σε ένα παράξενα τεντωμένο συρματόσκοινο.
ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Ας δούμε όμως εν συντομία την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι δυο αντιμαχόμενες πλευρές λίγο πριν την καινούρια και πλέον σημαντική εμπλοκή τους.
Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου από στρατιωτικής άποψης βρισκόταν στο καλύτερο σημείο που θα έφτανε ποτέ κατά τη διάρκεια του πολέμου. Διέθετε 11 θωρηκτά όταν όλα τα αντίστοιχα πλοία των Αμερικανών είχαν καταστραφεί στο Περλ Χάρμπορ, οι πιλότοι της ήταν εμπειρότεροι και με τον αέρα του υπέρτερου, είχε τριπλάσια καταδρομικά, μα πάνω απ' όλα η σημαία της κυμάτιζε στο κατάστρωμα οχτώ αξιόλογων αεροπλανοφόρων όταν την ίδια στιγμή οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούσαν να αντιτάξουν μόλις τρία.
Τη μειονεκτική θέση των Αμερικανών επιδείνωνε βέβαια και το ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα που επικρατούσε πίσω στη «πατρίδα». Δημοσιεύματα στο τύπο αναφέρονταν σε ενδεχόμενη Ιαπωνική απόβαση στις ανατολικές ακτές την ίδια ώρα που οι Ρεπουμπλικάνοι σχεδόν ζητούσαν την καταψήφιση της κυβέρνησης Ρούζβελτ σε καιρό πολέμου. Ήταν παραπάνω από εμφανές πως μια νέα ήττα θα σήμαινε πιθανώς και την πρόωρη συνθηκολόγηση της άλλοτε κραταιής υπερδύναμης και φυσικά με κάθε άλλο παρά ευνοϊκούς όρους.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ
Η ιαπωνική τακτική του Ναυάρχου Γιαμαμότο δεν διεκδικούσε δάφνες πρωτοτυπίας. Εκμεταλλευόμενος τη συντριπτική του υπεροπλία σε μάχιμες μονάδες επιθυμούσε να καταστρέψει τις εναπομείνασες αντίπαλες δυνάμεις ώστε να μείνει μόνος και ελεύθερος στο «θέατρο» του Ειρηνικού. Του ήταν αρκετή όπως πίστευε απλά μια αιφνιδιαστική ισχυρή επίθεση για να το πετύχει. Φανατικός παίκτης του πόκερ ο ίδιος βασίστηκε σε μια κλασική «μπλόφα» για να προωθήσει το σχέδιό του. Μια δύναμη από δύο ελαφριά αεροπλανοφόρα και τέσσερα θωρηκτά θα επιτίθετο στις Αλεούτιες Νήσους, ένα μικρό σύμπλεγμα ανοιχτά της Αλάσκας που όμως κανείς δεν θεωρούσε ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας. Το θέμα ήταν η συγκεκριμένη επίθεση να «τραβήξει» προς τα εκεί ένα μέρος του αμερικανικού στόλου ώστε να επιτευχθεί η διάσπασή του. Αμέσως μετά η κύρια ιαπωνική δύναμη, ο τρομακτικός πρώτος στόλος αποτελούμενος από έξι αεροπλανοφόρα (Ακάγκι, Χιρίγιου, Σορίγιου, Κάγκα, Ζοϊκάκου και Σοκάκου) θα χτυπούσε και θα καταλάμβανε το Μίντγουεϊ, ένα κοραλλιογενές νησί που βρίσκεται δύο χιλιάδες χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Χαβάης πάνω στο οποίο υπήρχε αεροδρόμιο και αμερικανική βάση. Έτσι ο Γιαμαμότο αφενός θα αποκτούσε ένα έξοχο προπύργιο για την περαιτέρω διεξαγωγή του επιθετικού πολέμου αν χρειαζόταν, αφετέρου έριχνε ένα πολύ ισχυρό δόλωμα για να υποχρεώσει τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα να εμφανιστούν και να τελειώνει μια και καλή μαζί τους με μια γρήγορη καταιγιστική έφοδο. Ίσως θεωρούσε πως είχε στήσει την τέλεια παγίδα. Ήταν όμως έτσι;
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑΣ
Από την άλλη πλευρά ο διοικητής των δυνάμεων του Ειρηνικού Ναύαρχος Νίμιτς γνώριζε καλά πως δεν είχε πολλά περιθώρια. Περίμενε πως οι Ιάπωνες αργά η γρήγορα θα έκαναν την κίνησή τους και έπρεπε πάση θυσία να τους αντιμετωπίσει αποτελεσματικά παρά το μειονέκτημα δυνάμεων. Το πλέον σημαντικό πρόβλημα παρ' όλα αυτά ήταν πως δε γνώριζε καθόλου το σημείο στο οποίο ο επιτιθέμενος θα επέλεγε να δοθεί η μάχη.
Γι' αυτό λοιπόν βασίστηκε εκεί που όπως αποδείχτηκε οι Ηνωμένες Πολιτείες υπερτερούσαν κατά πολύ. Στις υπηρεσίες πληροφοριών.
Ανώτερος στον αντίστοιχο κλάδο του Ναυτικού ήταν ο ιδιαίτερα ικανός Πλωτάρχης Τζόζεφ Ρόντσφορντ ο οποίος στην προηγούμενη σύγκρουση στη Θάλασσα των Κοραλλιών είχε προβλέψει με ακρίβεια τις κινήσεις του εχθρού. Ο ίδιος μέσα από εντατικές παρακολουθήσεις και εκμεταλλευόμενος το ότι λίγο καιρό νωρίτερα οι ομοεθνείς του είχαν καταφέρει να «σπάσουν» τον κώδικα επικοινωνίας των αντιπάλων κατέληξε στο συμπέρασμα πως κάτι πολύ σημαντικό επρόκειτο να συμβεί στο σημείο «ΑΦ». Κι ενώ προσπαθούσε να λύσει τον απαιτητικό γρίφο ταυτοποίησης του σημείου η νεράιδα της τύχης έκανε την πρώτη αλλά πολύ σημαντική εμφάνισή της. Σε ανύποπτη στιγμή ένα ιαπωνικό αναγνωριστικό ανέφερε ότι πετάει πάνω από το «ΑΦ». Η ραδιο-τριγωνομέτρηση που ακολούθησε έδωσε στον Ρόντσφορντ την απάντηση που τόσο επιζητούσε. Στόχος των Ιαπώνων ήταν το Μίντγουεϊ.
ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ
Παρά την γραφειοκρατία και τη σύγκρουση εξουσιών με αντίστοιχους κλάδους πληροφοριών στο Πεντάγωνο οι Αμερικανοί γνώριζαν πλέον πως το «ΑΦ» είναι το Μίντγουεϊ και συνεπώς το στοιχείο του αιφνιδιασμού για την ιαπωνική πλευρά είχε χαθεί. Όπως είναι επίσης ευνόητο ο αντιπερισπασμός στις Αλεούτιες Νήσους δεν επρόκειτο να πετύχει απολύτως τίποτα.
Το γεγονός αυτό μαζί με το ότι δύο από τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα που ήταν προγραμματισμένο να συμμετέχουν στην επιχείρηση (Ζουικάκου και Σοκάκου) βρίσκονταν για επισκευές και ο Γιαμαμότο έκρινε σκόπιμο να μην τα περιμένει άρχισαν σιγά-σιγά να μετριάζουν το τεράστιο ντεζαβαντάζ δυνάμεων που είχε να αντιπαρέλθει ο Νίμιτς. Σε αυτά αξίζει να προσθέσουμε ακόμα πως το αεροπλανοφόρο Γιορκτάουν κατάφερε να επουλώσει τις πληγές του από προηγούμενη μάχη και με μια επισκευή «εξπρές» διάρκειας μόλις 72 ωρών τέθηκε και πάλι σε υπηρεσία (την ώρα που ο εχθρός δεν το υπολόγιζε).
Ίσως τελικά τα πράγματα να μην ήταν και τόσο απελπιστικά για τις Ηνωμένες Πολιτείες...
ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ
Στις αρχές του Ιούνη του 1942 δύο σχηματισμοί που ο καθένας δεν γνώριζε ούτε τη σύνθεση ούτε την ακριβή θέση του άλλου βρίσκονται ανοιχτά του Μίντγουεϊ.
Της ιαπωνικής δύναμης των τεσσάρων τελικά αεροπλανοφόρων πρώτης γραμμής (Ακάγκι, Κάγκα, Χιρίγιου και Σορίγιου) ηγείται ο σκληροτράχηλος Αντιναύαρχος Τσουίκι Ναγκούμο θριαμβευτής του Περλ Χάρμπορ.
«Απέναντί» του στέκεται ο Υποναύαρχος Ρέϊμοντ Σπρούανς ο οποίος επελέγη την τελευταία στιγμή για τη θέση του Διοικητή της αμυντικής δύναμης παρά το ότι δεν είχε στο ενεργητικό του εμπειρία σε παρόμοια θέση. Υπό τις εντολές του βρίσκονται τα αεροπλανοφόρα Χόρνετ, Γιορκτάουν και φυσικά το εμβληματικό Εντερπράιζ.
Η Ιστορία είχε επιμελώς ετοιμάσει το έδαφος για μια σύγκρουση που επρόκειτο να την αλλάξει...
Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ
Τις πρώτες ώρες της 4ης Ιούνη του 1942 τελικά οι δυο αντιμαχόμενοι μπήκαν στην φανταστική αρένα μάχης.
Πρώτα τα ιαπωνικά βομβαρδιστικά εφορμούν στη βάση του Μίντγουεϊ χωρίς όμως να πλήξουν αρκετά τους στρατηγικούς στόχους που επιθυμούσαν.
Παράλληλα από το ίδιο σημείο απογειώνονται όσα αμερικανικά αεροσκάφη υπήρχαν με στόχο τον εντοπισμό των εχθρικών αεροπλανοφόρων.
Την ίδια στιγμή ο Σπρούανς αν και δε γνωρίζει που ακριβώς βρίσκεται ο Ναγκούμο, ούτε αν τα καύσιμα των αεροπλάνων του είναι αρκετά για να φτάσουν ως εκεί, παίρνει μια απόφαση που θα αποδεικνύετο παραπάνω από σημαντική. Ολική επίθεση. Μετά από λίγο σμήνη βομβαρδιστικών, τορπιλοπλάνων και καταδιωκτικών και από τα τρία αεροπλανοφόρα πετούν ανακατεμένα προς μη συγκεκριμένο προορισμό.
Λίγες ώρες αργότερα τα βομβαρδιστικά που είχαν απογειωθεί από το Μίντγουεϊ βρίσκουν τους Ιάπωνες και κατά κύματα επιτίθενται εναντίον τους. Ή για την ακρίβεια προσπαθούν να επιτεθούν.
Ένα σφοδρό μπαράζ αντιαεροπορικών σε συνδυασμό με τα πολύ ευέλικτα και ισχυρά ιαπωνικά καταδιωκτικά (Α6 Ζέρο) τα καθηλώνουν. Οι πιλότοι του Στρατού και των Πεζοναυτών με τα σχετικά ξεπερασμένα αεροσκάφη τους δεν έχουν καμιά ελπίδα. Υφίστανται τρομερές απώλειες χωρίς καν να καταφέρουν να πετύχουν ένα χτύπημα.
Όμως ο σχετικά μεγάλος αριθμός τους (είπαμε ότι οι Αμερικανοί περίμεναν την επίθεση κι έτσι είχαν στείλει όσες διαθέσιμες μονάδες μπορούσαν στο νησί) μπερδεύει τον Ναγκούμο. Ο ίδιος θεωρεί ότι έχει αποκρούσει και την επίθεση από τα αεροπλανοφόρα και εφησυχάζει. Διατάζει μάλιστα τα τορπιλοπλάνα του να προσνηωθούν για να οπλιστούν με βόμβες, να εφοδιαστούν και να επιδράμουν εκ νέου προς το Μίντγουεϊ.
Ήταν όμως η στιγμή που η Τύχη ξαναβγήκε στη σκηνή γελώντας πονηρά για να επιλέξει τον νικητή.
Τα βομβαρδιστικά του Εντερπράιζ με κατεστραμμένες τις επικοινωνίες και τα καύσιμα σε οριακό επίπεδο αναζητούσαν ακόμα το στόχο. Κι ενώ η διαταγή επιστροφής ήταν ζήτημα λεπτών παρατήρησαν τα απόνερα από ένα μοναχικό ιαπωνικό καταδρομικό και αποφάσισαν να το ακολουθήσουν μήπως τους οδηγήσει σε κάτι πιο ενδιαφέρον. Πράγματι μετά από λίγο μπροστά τους απλώνονταν τα εχθρικά αεροπλανοφόρα και μάλιστα με το κατάστρωμα γεμάτο αεροπλάνα, βόμβες και χυμένο πετρέλαιο. Εκείνη τη στιγμή στην ουσία επρόκειτο για πλωτές πυριτιδαποθήκες.
Τα Ζέρο έτρεξαν και πάλι να σώσουν την παρτίδα. Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι πιλότοι του Ναυτικού είναι πιο ικανοί, περισσότερο εκπαιδευμένοι και τα αεροσκάφη κάθετης εφόρμησης (SBD 2) πολύ πιο αποτελεσματικά.
Το Κάγκα είναι το πρώτο που δέχεται επίθεση. Τρεις βόμβες σε διαφορετικά σημεία το αχρηστεύουν. Ακολουθεί το Ακάγκι η ναυαρχίδα του πρώτου στόλου για το οποίο αρκούν μόλις δύο εύστοχα χτυπήματα. Από τις τρομακτικές εκρήξεις τραυματίζεται και ο ίδιος ο Ναγκούμο που προλαβαίνει να φυγαδευτεί από το πλοίο πριν αυτό βυθιστεί. Τέλος ένα σμήνος του Γιορκτάουν που καταφτάνει εκείνη τη στιγμή με τρεις γιγαντιαίες βόμβες χιλίων λιβρών σφραγίζει και τη μοίρα του Σορίγιου.
Μόνο το Χιρίγιου καταφέρνει να αποσπαστεί από το κολασμένο πεδίο και μένει να συνεχίσει μόνο του την άνιση μάχη.
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΖΑΡΙΑ
Η βαριά πληγωμένη ναυτική δύναμη των Ιαπώνων κάνει την απέλπιδα προσπάθεια να κερδίσει έστω και το ελάχιστο από την αποτυχημένη επιχείρηση. Το πρώτο κύμα επίθεσης από το Χιρίγιου φεύγει άμεσα προς την κατεύθυνση που είχαν πάρει τα αμερικανικά βομβαρδιστικά που επέστρεφαν.
Δύο ώρες αργότερα εντοπίζει τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα αλλά τα καταδιωκτικά του Εντερπράιζ που βρίσκονται στον αέρα κατά σύμπτωση πάλι, το αναχαιτίζουν. Το μόνο του επίτευγμα είναι δύο επιτυχημένα χτυπήματα (όχι πολύ σοβαρά) στο Γιορκτάουν μέσα στη γενική σύγχυση.
Το δεύτερο κύμα που ακολουθεί πετυχαίνει περισσότερα. Δύο τορπίλες καταστρέφουν το σύστημα πλοήγησης του ήδη πληγωμένου Γιορκτάουν και στην ουσία το καταδικάζουν (τη χαριστική βολή θα την έδινε εχθρικό υποβρύχιο δύο μέρες αργότερα).
Όμως τη στιγμή που ετοιμαζόταν και τρίτο κύμα επίθεσης τα βομβαρδιστικά του Εντερπράιζ εντοπίζουν αθόρυβα το Χιρίγιου που με τη σειρά του συναντά τους μεταλλικούς συντρόφους του στον αφιλόξενο βυθό του Ατλαντικού.
Αυτό ήταν. Η επική Ναυμαχία είχε τελειώσει . Και είχε ξεκάθαρο νικητή.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τις επόμενες ημέρες τα απομεινάρια του Ιαπωνικού στόλου αποχώρησαν και το Μίντγουεϊ παρέμεινε άθικτο.
Ο πόλεμος ανάμεσα στις δύο πλευρές δεν είχε σε καμία περίπτωση τελειώσει. Είχε όμως κριθεί.
Σε όλες τις πολύνεκρες συγκρούσεις που ακολούθησαν οι Ιάπωνες είχαν χάσει τη πρωτοβουλία κινήσεων που τους διέκρινε, ίσως και την πίστη στον εαυτό τους. Αρκετά λογικό αν σκεφτεί κανείς πως ενώ είχαν τον αντίπαλο «στα σχοινιά», δέχτηκαν ένα τόσο ισχυρό χτύπημα που τους έκανε να χάσουν την ισορροπία τους.
Κάποιοι λένε πως ήταν τέτοια η υπεροπλία των Αμερικανών στη πολεμική βιομηχανία που ακόμα κι αν δεν πετύχαιναν τόσα στη συγκεκριμένη ναυμαχία αργά ή γρήγορα θα έπαιρναν το «πάνω χέρι» στον Ειρηνικό. Πολλοί πάλι υποστηρίζουν πως μια ήττα θα έφερνε τέτοια ανισορροπία στο συσχετισμό ναυτικών δυνάμεων που κάθε απόπειρα ανακοπής της ιαπωνικής προέλασης θα ήταν απλά αδύνατη. Και τότε η σύνθεση των νικητών του Δευτέρου Παγκοσμίου θα ήταν τελείως διαφορετική ...
Όμως όσο τα χρόνια περνάνε, τα γαλανά νερά του αρχιπελάγους της Χαβάης έχουν να λένε στα Άλμπατρος που τα διαπερνούν, πως κάποιον Ιούνη του παρελθόντος στο βορειοδυτικό μέρος τους έξω από ένα μικρό ασήμαντο κατά τα άλλα νησάκι, γράφτηκε Ιστορία.
Πηγή: aek365.gr
Όταν ο αμερικανικός και ο ιαπωνικός στόλος ετοιμάζονταν να βρεθούν αντιμέτωποι στη ναυμαχία του Μίντγουει, η τύχη ολόκληρου του πολέμου επρόκειτο να κριθεί στις λεπτομέρειες...
«Φοβάμαι πως ξυπνήσαμε έναν κοιμώμενο γίγαντα»... Έτσι φέρεται να είπε ο ναύαρχος Γιαμαμότο αναφερόμενος στους αντιπάλους του, αμέσως μετά την απόλυτα επιτυχημένη αιφνιδιαστική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ το Δεκέμβρη του 1941. Μόλις έξι μήνες αργότερα ο ίδιος θα είχε την ευκαιρία να μάθει με τον πικρότερο τρόπο πως οι φόβοι του είχαν βάση.
ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Στην ευρύτερη ενότητα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η σύγκρουση στον Ειρηνικό ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και την Αυτοκρατορική Ιαπωνία σαφώς και είχε ξεχωριστά αίτια και μεγαλύτερο υπόβαθρο.
Κατ' αρχάς στην ηγεσία της Ιαπωνίας βρισκόταν μια μιλιταριστική ομάδα που εμφανώς διακατεχόταν από επεκτατικές τάσεις ενώ ο ρόλος του αυτοκράτορα Χιροχίτο ήταν περισσότερο τυπικός. Βέβαια αυτή η ροπή προς την κατάκτηση νέων εδαφών συνδεόταν άμεσα τόσο με την ανάγκη εξεύρεσης πρώτων υλών για την αναπτυσσόμενη βιομηχανία όσο και με το κενό «εξουσίας» που είχε δημιουργήσει η υποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από τις μέχρι πρότινος αποικίες της.
Απ' την άλλη πλευρά η χώρα της Αστερόεσσας βρισκόταν ακόμα πληγωμένη από τη μεγάλη κρίση του 1929 και προσπαθούσε να ανακάμψει. Πρόεδρος ήταν ο δημοκρατικός Φράνκλιν Ρούσβελτ του οποίου η πολιτική βασιζόταν στην αποφυγή της εμπλοκής στον πόλεμο. Όμως οι εξελίξεις τον ανάγκασαν να προσαρμοστεί. Το γεγονός πως οι δύο χώρες έδειχνε πως θα προσχωρούσαν σε εχθρικά στρατόπεδα (Σύμμαχοι-Άξονας) αλλά και το ότι μια ναυτική δύναμη σαν την Αμερική δε μπορούσε να αφήσει έναν αντίπαλο να επεκτείνεται επικίνδυνα, αναπόφευκτα οδήγησαν στον πόλεμο που η έναρξή του σηματοδοτήθηκε από το Περλ Χάρμπορ. Από εκεί και πέρα η μοίρα των δύο χωρών άρχισε να ακροβατεί σε ένα παράξενα τεντωμένο συρματόσκοινο.
ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Ας δούμε όμως εν συντομία την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι δυο αντιμαχόμενες πλευρές λίγο πριν την καινούρια και πλέον σημαντική εμπλοκή τους.
Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου από στρατιωτικής άποψης βρισκόταν στο καλύτερο σημείο που θα έφτανε ποτέ κατά τη διάρκεια του πολέμου. Διέθετε 11 θωρηκτά όταν όλα τα αντίστοιχα πλοία των Αμερικανών είχαν καταστραφεί στο Περλ Χάρμπορ, οι πιλότοι της ήταν εμπειρότεροι και με τον αέρα του υπέρτερου, είχε τριπλάσια καταδρομικά, μα πάνω απ' όλα η σημαία της κυμάτιζε στο κατάστρωμα οχτώ αξιόλογων αεροπλανοφόρων όταν την ίδια στιγμή οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούσαν να αντιτάξουν μόλις τρία.
Τη μειονεκτική θέση των Αμερικανών επιδείνωνε βέβαια και το ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα που επικρατούσε πίσω στη «πατρίδα». Δημοσιεύματα στο τύπο αναφέρονταν σε ενδεχόμενη Ιαπωνική απόβαση στις ανατολικές ακτές την ίδια ώρα που οι Ρεπουμπλικάνοι σχεδόν ζητούσαν την καταψήφιση της κυβέρνησης Ρούζβελτ σε καιρό πολέμου. Ήταν παραπάνω από εμφανές πως μια νέα ήττα θα σήμαινε πιθανώς και την πρόωρη συνθηκολόγηση της άλλοτε κραταιής υπερδύναμης και φυσικά με κάθε άλλο παρά ευνοϊκούς όρους.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ
Η ιαπωνική τακτική του Ναυάρχου Γιαμαμότο δεν διεκδικούσε δάφνες πρωτοτυπίας. Εκμεταλλευόμενος τη συντριπτική του υπεροπλία σε μάχιμες μονάδες επιθυμούσε να καταστρέψει τις εναπομείνασες αντίπαλες δυνάμεις ώστε να μείνει μόνος και ελεύθερος στο «θέατρο» του Ειρηνικού. Του ήταν αρκετή όπως πίστευε απλά μια αιφνιδιαστική ισχυρή επίθεση για να το πετύχει. Φανατικός παίκτης του πόκερ ο ίδιος βασίστηκε σε μια κλασική «μπλόφα» για να προωθήσει το σχέδιό του. Μια δύναμη από δύο ελαφριά αεροπλανοφόρα και τέσσερα θωρηκτά θα επιτίθετο στις Αλεούτιες Νήσους, ένα μικρό σύμπλεγμα ανοιχτά της Αλάσκας που όμως κανείς δεν θεωρούσε ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας. Το θέμα ήταν η συγκεκριμένη επίθεση να «τραβήξει» προς τα εκεί ένα μέρος του αμερικανικού στόλου ώστε να επιτευχθεί η διάσπασή του. Αμέσως μετά η κύρια ιαπωνική δύναμη, ο τρομακτικός πρώτος στόλος αποτελούμενος από έξι αεροπλανοφόρα (Ακάγκι, Χιρίγιου, Σορίγιου, Κάγκα, Ζοϊκάκου και Σοκάκου) θα χτυπούσε και θα καταλάμβανε το Μίντγουεϊ, ένα κοραλλιογενές νησί που βρίσκεται δύο χιλιάδες χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Χαβάης πάνω στο οποίο υπήρχε αεροδρόμιο και αμερικανική βάση. Έτσι ο Γιαμαμότο αφενός θα αποκτούσε ένα έξοχο προπύργιο για την περαιτέρω διεξαγωγή του επιθετικού πολέμου αν χρειαζόταν, αφετέρου έριχνε ένα πολύ ισχυρό δόλωμα για να υποχρεώσει τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα να εμφανιστούν και να τελειώνει μια και καλή μαζί τους με μια γρήγορη καταιγιστική έφοδο. Ίσως θεωρούσε πως είχε στήσει την τέλεια παγίδα. Ήταν όμως έτσι;
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑΣ
Από την άλλη πλευρά ο διοικητής των δυνάμεων του Ειρηνικού Ναύαρχος Νίμιτς γνώριζε καλά πως δεν είχε πολλά περιθώρια. Περίμενε πως οι Ιάπωνες αργά η γρήγορα θα έκαναν την κίνησή τους και έπρεπε πάση θυσία να τους αντιμετωπίσει αποτελεσματικά παρά το μειονέκτημα δυνάμεων. Το πλέον σημαντικό πρόβλημα παρ' όλα αυτά ήταν πως δε γνώριζε καθόλου το σημείο στο οποίο ο επιτιθέμενος θα επέλεγε να δοθεί η μάχη.
Γι' αυτό λοιπόν βασίστηκε εκεί που όπως αποδείχτηκε οι Ηνωμένες Πολιτείες υπερτερούσαν κατά πολύ. Στις υπηρεσίες πληροφοριών.
Ανώτερος στον αντίστοιχο κλάδο του Ναυτικού ήταν ο ιδιαίτερα ικανός Πλωτάρχης Τζόζεφ Ρόντσφορντ ο οποίος στην προηγούμενη σύγκρουση στη Θάλασσα των Κοραλλιών είχε προβλέψει με ακρίβεια τις κινήσεις του εχθρού. Ο ίδιος μέσα από εντατικές παρακολουθήσεις και εκμεταλλευόμενος το ότι λίγο καιρό νωρίτερα οι ομοεθνείς του είχαν καταφέρει να «σπάσουν» τον κώδικα επικοινωνίας των αντιπάλων κατέληξε στο συμπέρασμα πως κάτι πολύ σημαντικό επρόκειτο να συμβεί στο σημείο «ΑΦ». Κι ενώ προσπαθούσε να λύσει τον απαιτητικό γρίφο ταυτοποίησης του σημείου η νεράιδα της τύχης έκανε την πρώτη αλλά πολύ σημαντική εμφάνισή της. Σε ανύποπτη στιγμή ένα ιαπωνικό αναγνωριστικό ανέφερε ότι πετάει πάνω από το «ΑΦ». Η ραδιο-τριγωνομέτρηση που ακολούθησε έδωσε στον Ρόντσφορντ την απάντηση που τόσο επιζητούσε. Στόχος των Ιαπώνων ήταν το Μίντγουεϊ.
ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ
Παρά την γραφειοκρατία και τη σύγκρουση εξουσιών με αντίστοιχους κλάδους πληροφοριών στο Πεντάγωνο οι Αμερικανοί γνώριζαν πλέον πως το «ΑΦ» είναι το Μίντγουεϊ και συνεπώς το στοιχείο του αιφνιδιασμού για την ιαπωνική πλευρά είχε χαθεί. Όπως είναι επίσης ευνόητο ο αντιπερισπασμός στις Αλεούτιες Νήσους δεν επρόκειτο να πετύχει απολύτως τίποτα.
Το γεγονός αυτό μαζί με το ότι δύο από τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα που ήταν προγραμματισμένο να συμμετέχουν στην επιχείρηση (Ζουικάκου και Σοκάκου) βρίσκονταν για επισκευές και ο Γιαμαμότο έκρινε σκόπιμο να μην τα περιμένει άρχισαν σιγά-σιγά να μετριάζουν το τεράστιο ντεζαβαντάζ δυνάμεων που είχε να αντιπαρέλθει ο Νίμιτς. Σε αυτά αξίζει να προσθέσουμε ακόμα πως το αεροπλανοφόρο Γιορκτάουν κατάφερε να επουλώσει τις πληγές του από προηγούμενη μάχη και με μια επισκευή «εξπρές» διάρκειας μόλις 72 ωρών τέθηκε και πάλι σε υπηρεσία (την ώρα που ο εχθρός δεν το υπολόγιζε).
Ίσως τελικά τα πράγματα να μην ήταν και τόσο απελπιστικά για τις Ηνωμένες Πολιτείες...
ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ
Στις αρχές του Ιούνη του 1942 δύο σχηματισμοί που ο καθένας δεν γνώριζε ούτε τη σύνθεση ούτε την ακριβή θέση του άλλου βρίσκονται ανοιχτά του Μίντγουεϊ.
Της ιαπωνικής δύναμης των τεσσάρων τελικά αεροπλανοφόρων πρώτης γραμμής (Ακάγκι, Κάγκα, Χιρίγιου και Σορίγιου) ηγείται ο σκληροτράχηλος Αντιναύαρχος Τσουίκι Ναγκούμο θριαμβευτής του Περλ Χάρμπορ.
«Απέναντί» του στέκεται ο Υποναύαρχος Ρέϊμοντ Σπρούανς ο οποίος επελέγη την τελευταία στιγμή για τη θέση του Διοικητή της αμυντικής δύναμης παρά το ότι δεν είχε στο ενεργητικό του εμπειρία σε παρόμοια θέση. Υπό τις εντολές του βρίσκονται τα αεροπλανοφόρα Χόρνετ, Γιορκτάουν και φυσικά το εμβληματικό Εντερπράιζ.
Η Ιστορία είχε επιμελώς ετοιμάσει το έδαφος για μια σύγκρουση που επρόκειτο να την αλλάξει...
Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ
Τις πρώτες ώρες της 4ης Ιούνη του 1942 τελικά οι δυο αντιμαχόμενοι μπήκαν στην φανταστική αρένα μάχης.
Πρώτα τα ιαπωνικά βομβαρδιστικά εφορμούν στη βάση του Μίντγουεϊ χωρίς όμως να πλήξουν αρκετά τους στρατηγικούς στόχους που επιθυμούσαν.
Παράλληλα από το ίδιο σημείο απογειώνονται όσα αμερικανικά αεροσκάφη υπήρχαν με στόχο τον εντοπισμό των εχθρικών αεροπλανοφόρων.
Την ίδια στιγμή ο Σπρούανς αν και δε γνωρίζει που ακριβώς βρίσκεται ο Ναγκούμο, ούτε αν τα καύσιμα των αεροπλάνων του είναι αρκετά για να φτάσουν ως εκεί, παίρνει μια απόφαση που θα αποδεικνύετο παραπάνω από σημαντική. Ολική επίθεση. Μετά από λίγο σμήνη βομβαρδιστικών, τορπιλοπλάνων και καταδιωκτικών και από τα τρία αεροπλανοφόρα πετούν ανακατεμένα προς μη συγκεκριμένο προορισμό.
Λίγες ώρες αργότερα τα βομβαρδιστικά που είχαν απογειωθεί από το Μίντγουεϊ βρίσκουν τους Ιάπωνες και κατά κύματα επιτίθενται εναντίον τους. Ή για την ακρίβεια προσπαθούν να επιτεθούν.
Ένα σφοδρό μπαράζ αντιαεροπορικών σε συνδυασμό με τα πολύ ευέλικτα και ισχυρά ιαπωνικά καταδιωκτικά (Α6 Ζέρο) τα καθηλώνουν. Οι πιλότοι του Στρατού και των Πεζοναυτών με τα σχετικά ξεπερασμένα αεροσκάφη τους δεν έχουν καμιά ελπίδα. Υφίστανται τρομερές απώλειες χωρίς καν να καταφέρουν να πετύχουν ένα χτύπημα.
Όμως ο σχετικά μεγάλος αριθμός τους (είπαμε ότι οι Αμερικανοί περίμεναν την επίθεση κι έτσι είχαν στείλει όσες διαθέσιμες μονάδες μπορούσαν στο νησί) μπερδεύει τον Ναγκούμο. Ο ίδιος θεωρεί ότι έχει αποκρούσει και την επίθεση από τα αεροπλανοφόρα και εφησυχάζει. Διατάζει μάλιστα τα τορπιλοπλάνα του να προσνηωθούν για να οπλιστούν με βόμβες, να εφοδιαστούν και να επιδράμουν εκ νέου προς το Μίντγουεϊ.
Ήταν όμως η στιγμή που η Τύχη ξαναβγήκε στη σκηνή γελώντας πονηρά για να επιλέξει τον νικητή.
Τα βομβαρδιστικά του Εντερπράιζ με κατεστραμμένες τις επικοινωνίες και τα καύσιμα σε οριακό επίπεδο αναζητούσαν ακόμα το στόχο. Κι ενώ η διαταγή επιστροφής ήταν ζήτημα λεπτών παρατήρησαν τα απόνερα από ένα μοναχικό ιαπωνικό καταδρομικό και αποφάσισαν να το ακολουθήσουν μήπως τους οδηγήσει σε κάτι πιο ενδιαφέρον. Πράγματι μετά από λίγο μπροστά τους απλώνονταν τα εχθρικά αεροπλανοφόρα και μάλιστα με το κατάστρωμα γεμάτο αεροπλάνα, βόμβες και χυμένο πετρέλαιο. Εκείνη τη στιγμή στην ουσία επρόκειτο για πλωτές πυριτιδαποθήκες.
Τα Ζέρο έτρεξαν και πάλι να σώσουν την παρτίδα. Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι πιλότοι του Ναυτικού είναι πιο ικανοί, περισσότερο εκπαιδευμένοι και τα αεροσκάφη κάθετης εφόρμησης (SBD 2) πολύ πιο αποτελεσματικά.
Το Κάγκα είναι το πρώτο που δέχεται επίθεση. Τρεις βόμβες σε διαφορετικά σημεία το αχρηστεύουν. Ακολουθεί το Ακάγκι η ναυαρχίδα του πρώτου στόλου για το οποίο αρκούν μόλις δύο εύστοχα χτυπήματα. Από τις τρομακτικές εκρήξεις τραυματίζεται και ο ίδιος ο Ναγκούμο που προλαβαίνει να φυγαδευτεί από το πλοίο πριν αυτό βυθιστεί. Τέλος ένα σμήνος του Γιορκτάουν που καταφτάνει εκείνη τη στιγμή με τρεις γιγαντιαίες βόμβες χιλίων λιβρών σφραγίζει και τη μοίρα του Σορίγιου.
Μόνο το Χιρίγιου καταφέρνει να αποσπαστεί από το κολασμένο πεδίο και μένει να συνεχίσει μόνο του την άνιση μάχη.
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΖΑΡΙΑ
Η βαριά πληγωμένη ναυτική δύναμη των Ιαπώνων κάνει την απέλπιδα προσπάθεια να κερδίσει έστω και το ελάχιστο από την αποτυχημένη επιχείρηση. Το πρώτο κύμα επίθεσης από το Χιρίγιου φεύγει άμεσα προς την κατεύθυνση που είχαν πάρει τα αμερικανικά βομβαρδιστικά που επέστρεφαν.
Δύο ώρες αργότερα εντοπίζει τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα αλλά τα καταδιωκτικά του Εντερπράιζ που βρίσκονται στον αέρα κατά σύμπτωση πάλι, το αναχαιτίζουν. Το μόνο του επίτευγμα είναι δύο επιτυχημένα χτυπήματα (όχι πολύ σοβαρά) στο Γιορκτάουν μέσα στη γενική σύγχυση.
Το δεύτερο κύμα που ακολουθεί πετυχαίνει περισσότερα. Δύο τορπίλες καταστρέφουν το σύστημα πλοήγησης του ήδη πληγωμένου Γιορκτάουν και στην ουσία το καταδικάζουν (τη χαριστική βολή θα την έδινε εχθρικό υποβρύχιο δύο μέρες αργότερα).
Όμως τη στιγμή που ετοιμαζόταν και τρίτο κύμα επίθεσης τα βομβαρδιστικά του Εντερπράιζ εντοπίζουν αθόρυβα το Χιρίγιου που με τη σειρά του συναντά τους μεταλλικούς συντρόφους του στον αφιλόξενο βυθό του Ατλαντικού.
Αυτό ήταν. Η επική Ναυμαχία είχε τελειώσει . Και είχε ξεκάθαρο νικητή.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τις επόμενες ημέρες τα απομεινάρια του Ιαπωνικού στόλου αποχώρησαν και το Μίντγουεϊ παρέμεινε άθικτο.
Ο πόλεμος ανάμεσα στις δύο πλευρές δεν είχε σε καμία περίπτωση τελειώσει. Είχε όμως κριθεί.
Σε όλες τις πολύνεκρες συγκρούσεις που ακολούθησαν οι Ιάπωνες είχαν χάσει τη πρωτοβουλία κινήσεων που τους διέκρινε, ίσως και την πίστη στον εαυτό τους. Αρκετά λογικό αν σκεφτεί κανείς πως ενώ είχαν τον αντίπαλο «στα σχοινιά», δέχτηκαν ένα τόσο ισχυρό χτύπημα που τους έκανε να χάσουν την ισορροπία τους.
Κάποιοι λένε πως ήταν τέτοια η υπεροπλία των Αμερικανών στη πολεμική βιομηχανία που ακόμα κι αν δεν πετύχαιναν τόσα στη συγκεκριμένη ναυμαχία αργά ή γρήγορα θα έπαιρναν το «πάνω χέρι» στον Ειρηνικό. Πολλοί πάλι υποστηρίζουν πως μια ήττα θα έφερνε τέτοια ανισορροπία στο συσχετισμό ναυτικών δυνάμεων που κάθε απόπειρα ανακοπής της ιαπωνικής προέλασης θα ήταν απλά αδύνατη. Και τότε η σύνθεση των νικητών του Δευτέρου Παγκοσμίου θα ήταν τελείως διαφορετική ...
Όμως όσο τα χρόνια περνάνε, τα γαλανά νερά του αρχιπελάγους της Χαβάης έχουν να λένε στα Άλμπατρος που τα διαπερνούν, πως κάποιον Ιούνη του παρελθόντος στο βορειοδυτικό μέρος τους έξω από ένα μικρό ασήμαντο κατά τα άλλα νησάκι, γράφτηκε Ιστορία.
Πηγή: aek365.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου