Ο Συνθέτης που δεν άκουσε ποτέ την κορυφαία συμφωνία του...

Πώς η κώφωση επέδρασε στη μουσική του Μπετόβεν

Χάνοντας την ακοή του μείωσε τις ψηλές νότες αλλά τις χρησιμοποίησε ξανά όταν ήταν εντελώς κωφός

 

Της Λαλίνας Φαφούτη 

 

Λονδίνο 

Πώς είναι δυνατόν ένας ιδιοφυής μουσουργός να είναι κωφός και, ακόμη περισσότερο, πώς μπορεί αυτή η κώφωση να έχει επηρεάσει τη δημιουργία του; Αυτή είναι μια από τις μεγάλες απορίες όλων γύρω από τον Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Η επιστήμη έχει τώρα μια πρώτη απάντηση.

Ολλανδοί ερευνητές έθεσαν τις συνθέσεις του Μπετόβεν στο επιστημονικό μικροσκόπιο και διαπίστωσαν ότι, καθώς η κώφωσή του προχωρούσε, άρχισε να χρησιμοποιεί νότες μόνο στις συχνότητες που μπορούσε να «πιάσει» η ακοή του.

Ωστόσο – και αυτό είναι ίσως το πιο εντυπωσιακό – όταν έχασε εντελώς την ακοή του και πλέον φανταζόταν τη μουσική μόνο μέσα στο μυαλό του, ολόκληρη η μουσική κλίμακα και όλες οι συχνότητες επανήλθαν στις συνθέσεις του.

Η απώλεια της ακοής

Με βάση την αλληλογραφία του, ο Μπετόβεν ανέφερε για πρώτη φορά ότι είχε αρχίσει να έχει προβλήματα ακοής – πρώτα στο αριστερό αφτί και στη συνέχεια και στα δυο – το 1801, σε ηλικία 30 ετών σημειώνοντας μάλιστα ότι δυσκολευόταν να ακούσει τις «ψηλές νότες», τόσο των μουσικών οργάνων όσο και των ανθρώπινων φωνών.

Μια δεκαετία αργότερα, το 1811, οι κοντινοί του άνθρωποι έπρεπε να φωνάζουν δυνατά για να μπορέσουν να συνεννοηθούν μαζί του ενώ το 1818 άρχισε πλέον να επικοινωνεί με σημειώματα. Από το 1825 ως τον θάνατό του, το 1827, πιστεύεται ότι ήταν εντελώς κωφός.

Οι ερευνητές του Metabolomics Centre της Ολλανδίας στο Λάιντεν θέλησαν να εξετάσουν κατά πόσον αυτή η απώλεια της ακοής επηρέασε τη συνθετική δημιουργία του «μετρώντας» τις ψηλές και τις χαμηλές νότες που χρησιμοποιούσε στα κουαρτέτα του για έγχορδα.

Μελέτη σε περιόδους

Με βάση τις παραπάνω ιστορικές αναφορές και την πορεία της κώφωσης οι ειδικοί χώρισαν τα κουαρτέτα για έγχορδα του Μπετόβεν σε τέσσερις περιόδους, από αυτήν της «πλήρους ακοής» (από το 1798 ως το 1800) ως εκείνη της παντελούς απώλειάς της (από το 1824 ως το 1826).

Όπως περιγράφουν στη μελέτη τους, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «British Medical Journal», οι ερευνητές μελέτησαν το πρώτο μέρος για βιολί της πρώτης φράσης κάθε κουαρτέτου, μετρώντας πόσες νότες επάνω από τη σολ 6^η (η οποία αντιστοιχεί σε 1.568 Hz) περιλαμβάνονταν σε αυτό.

Διαπίστωσαν ότι οι ψηλότερες νότες μειώνονταν καθώς η κώφωση προχωρούσε. Για να αντισταθμίσει αυτή τη μείωση ο Μπετόβεν χρησιμοποιούσε περισσότερες νότες μεσαίων και χαμηλών συχνοτήτων, τις οποίες μπορούσε να ακούσει καλύτερα.

Επιστροφή σε όλες τις οκτάβες

Στα τελευταία κουαρτέτα του όμως, τα οποία συνέθεσε όταν πιστεύεται ότι ήταν εντελώς κωφός, ο Μπετόβεν επέστρεψε σε όλες τις οκτάβες, επαναφέροντας ξανά τις ψηλές νότες στις συνθέσεις του.

«Όταν κατέληξε να βασίζεται εντελώς στο “εσωτερικό αφτί” του δεν ένιωθε πλέον αναγκασμένος να παράγει μουσική την οποία μπορούσε πραγματικά να ακούσει στην εκτέλεσή της και έτσι επέστρεψε σιγά σιγά στον εσωτερικό μουσικό του κόσμο και στις αρχικές συνθετικές εμπειρίες του» σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους.

Κύριος συγγραφέας της μελέτης είναι ο Εντουάρντο Σατσέντι και επικεφαλής της οι Αγκε Σμίλντε και Βιμ Σάρις, όλοι ερευνητές στο Metabolomics Centre της Ολλανδίας στο Λάιντεν.

(Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ Science)

Εντοπίστηκε, επιτέλους, ο "Φαντομάς";

Βρέθηκε το «σωματίδιο του Θεού»;
Τα ευρήματα δύο ερευνητικών ομάδων συμπίπτουν ως προς τις τιμές μάζας του μποζονίου Χιγκς

Του Χάρη Βάρβογλη*

Ο καθηγητής Πίτερ Χιγκς στον Μεγάλο Επιταχυντή Ανδρονίων κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στον CERN

Το Καθιερωμένο Μοντέλο της Φυσικής, αυτό στο οποίο έχουμε βασίσει όλη τη γνώση μας για τον κόσμο που μας περιβάλλει, είναι πλήρες μόνο θεωρητικά. Στην ουσία είναι ατελές. Και αυτό γιατί ένα μόνο σωματίδιο, ένα σωματίδιο-φάντασμα, ξεφεύγει ως τώρα από την «τσιμπίδα» της επιστημονικής παρατήρησης. Το μποζόνιο Χιγκς, ή αλλιώς «σωματίδιο του Θεού» όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται (και μπορείτε να διαβάσετε το γιατί στις σελίδες που ακολουθούν), είναι το τελευταίο κομματάκι του παζλ που απομένει να βρεθεί για να επισφραγισθεί η επιστημονική εγκυρότητα του Καθιερωμένου Μοντέλου. Δεν είναι παράδοξο λοιπόν που δισεκατομμύρια ευρώ ξοδεύονται για τη λειτουργία των περίφημων επιταχυντών που θα δώσουν τις οριστικές απαντήσεις στο πώς λειτουργεί το Σύμπαν... Την εβδομάδα που πέρασε, η ανακοίνωση δύο διαφορετικών ομάδων του CERN ότι μάλλον εντόπισαν το μποζόνιο Χιγκς έκανε τον γύρο της Γης και έφερε συγκίνηση στην επιστημονική κοινότητα. Η αγωνία όμως δεν έληξε εδώ. Την επόμενη χρονιά θα ξέρουμε την αλήθεια.

Το γιατί άλλα σώματα έχουν μεγάλη μάζα και άλλα μικρή είναι ένα ερώτημα που συνδέεται με τη φύση της μάζας και απασχόλησε τους επιστήμονες της σύγχρονης εποχής από την εποχή που ο Νεύτωνας διατύπωσε τον νόμο της παγκόσμιας έλξης. Σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model), τη γενικά αποδεκτή σήμερα θεωρία που περιγράφει τις τρεις από τις τέσσερις γνωστές δυνάμεις της φύσης, φορέας της μάζας είναι ένα σωματίδιο που ονομάζεται μποζόνιο Χιγκς. Ως πριν από λίγες ημέρες είχαν παρατηρηθεί όλα τα σωματίδια που προβλέπει το Καθιερωμένο Πρότυπο, εκτός από το μποζόνιο Χιγκς. Η πρόσφατη ανακοίνωση του ευρωπαϊκού κέντρου ερευνών CERN ότι βρέθηκαν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη αυτού του σωματιδίου φαίνεται να δείχνει το τέλος μιας πολύχρονης προσπάθειας χιλιάδων επιστημόνων στους δύο μεγαλύτερους επιταχυντές του κόσμου.

Τι είναι το Χιγκς

Το μποζόνιο Χιγκς είναι ένα στοιχειώδες σωματίδιο, η ύπαρξη του οποίου προτάθηκε θεωρητικά το 1964 από τον Αγγλο Πίτερ Χιγκς (Peter Higgs), από τον οποίο πήρε το όνομά του, και δύο ακόμη ομάδες θεωρητικών φυσικών. Σύντομα η ιδέα της ύπαρξης αυτού του σωματιδίου ενσωματώθηκε στη σημερινή γενικά αποδεκτή θεωρία που ενοποιεί τρεις από τις τέσσερις γνωστές δυνάμεις της φύσης, τις ηλεκτρομαγνητικές, τις ασθενείς πυρηνικές και τις ισχυρές πυρηνικές. Η θεωρία αυτή, που ονομάζεται Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model), προβλέπει την ύπαρξη μιας πλειάδας στοιχειωδών σωματιδίων, από τα οποία όλα είχαν παρατηρηθεί πειραματικά ως σήμερα εκτός από το μποζόνιο Χιγκς.

Υπάρχουν όμως και άλλες, εναλλακτικές, θεωρίες για την ενοποίηση των δυνάμεων στη φύση, εκτός από το Καθιερωμένο Πρότυπο, οι οποίες δεν προβλέπουν την ύπαρξη ενός σωματιδίου αυτού του είδους. Για να διευκρινισθεί λοιπόν ποια από όλες τις θεωρίες είναι σωστή, οι πειραματικοί φυσικοί προσπαθούν για χρόνια να διαπιστώσουν αν το σωματίδιο Χιγκς υπάρχει τελικά ή όχι. Για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιήθηκαν οι δύο μεγαλύτεροι επιταχυντές του κόσμου, το Tevatron στις ΗΠΑ και ο Large Hadron Collider (LHC, Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων) στην Ευρώπη, από τους οποίους σήμερα βρίσκεται σε λειτουργία μόνο ο δεύτερος. Υστερα από ένα έτος απρόσκοπτης λειτουργίας του, ο LHC φαίνεται ότι έχει εντοπίσει τις πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη αυτού του «άπιαστου» ως σήμερα σωματιδίου.

Πώς έγινε η παρατήρηση

Κατά τις συγκρούσεις μεταξύ πρωτονίων που προκαλούνται στον LHC, παράγεται μια πληθώρα σωματιδίων, μεταξύ των οποίων θα έπρεπε να συγκαταλέγεται και το σωματίδιο Χιγκς. Επειδή η διάρκεια ζωής αυτού του σωματιδίου είναι πολύ σύντομη, διασπάται σχεδόν αμέσως με πολλούς δυνατούς τρόπους σε άλλα σωματίδια. Αυτοί οι τρόποι στην «αργκό» των φυσικών ονομάζονται κανάλια, και η προσπάθεια των πειραματικών φυσικών είναι να ανιχνεύσουν τα προϊόντα της διάσπασης που προβλέπονται για καθένα από τα πιθανά κανάλια. Η πιθανότητα εμφάνισης κάθε καναλιού διάσπασης εξαρτάται, μεταξύ άλλων, και από τη μάζα του σωματιδίου Χιγκς, η οποία συνήθως μετρείται με την ισοδύναμη ενέργεια σε GeV (δισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ) που προκύπτει από τη γνωστή σχέση του Αϊνστάιν, E = mc².

Ο επιταχυντής LHC χρησιμοποιείται για την ανίχνευση του σωματιδίου Χιγκς από δύο πειραματικές ομάδες των 3.000 ατόμων, η καθεμία με τους δικούς της ανιχνευτές και τη δική της μέθοδο. Η μία είναι η ομάδα CMS και η άλλη η ομάδα ATLAS. Στο πείραμα ATLAS συμμετέχει και μία ομάδα από το ΑΠΘ, με επικεφαλής την καθηγήτρια Χαρά Πετρίδου, και αξίζει να σημειωθεί ότι από τη συνολική επιφάνεια 5.500 τ.μ. που καλύπτουν οι ανιχνευτές του πειράματος αυτού, τα 550 τ.μ. έχουν κατασκευασθεί στο ΑΠΘ.

Η σημασία της ανακοίνωσης

Κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου που δόθηκε στο CERN την περασμένη Τρίτη 13 Δεκεμβρίου οι επικεφαλής των δύο πειραμάτων ανακοίνωσαν ότι τα δύο πειράματα έχουν εντοπίσει, ανάμεσα σε δισεκατομμύρια καταγεγραμμένες συγκρούσεις, αρκετά γεγονότα που φαίνεται ότι αποτυπώνουν τη διάσπαση σε διάφορα κανάλια σωματιδίων Χιγκς με μάζες μεταξύ 116 και 130 GeV. Ειδικότερα μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τρία γεγονότα που φαίνεται να προέρχονται από το κανάλι της διάσπασης ενός σωματιδίου Χιγκς, με μάζα που αντιστοιχεί σε 124 GeV, σε δύο μποζόνια Z, τα οποία, με τη σειρά τους, διασπώνται το καθένα σε δύο ηλεκτρόνια ή δύο μιόνια (μποζόνια Z και μιόνια είναι γνωστά στοιχειώδη σωματίδια του Καθιερωμένου Προτύπου). Αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα του ΑΠΘ μελετάει αυτό το συγκεκριμένο κανάλι διάσπασης και έχει ήδη ανακοινώσει σχετικά αποτελέσματα σε ένα συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Φυσικών το περασμένο καλοκαίρι.

Αν θεωρήσουμε το κάθε πείραμα και το κάθε κανάλι ξεχωριστά, είναι αρκετά πιθανό τα γεγονότα αυτά να είναι τυχαία. Αλλά θα είναι μάλλον μεγάλη σύμπτωση και τα δύο πειράματα να ανιχνεύουν τα ίδια κανάλια διάσπασης, και μάλιστα για την ίδια περιοχή μαζών. Η στατιστική ανάλυση όμως δείχνει ότι η «σύμπτωση» αυτή δεν μπορεί να αποκλεισθεί με τα υπάρχοντα, ως σήμερα, στοιχεία. Αυτό που χρειάζεται λοιπόν είναι πολύ περισσότερα γεγονότα, τα οποία θα οδηγήσουν σε ασφαλέστερα στατιστικά συμπεράσματα. Τα αποτελέσματα αυτά αναμένεται να συγκεντρωθούν μέσα στο 2012, αφού ο LHC λειτουργεί πια ομαλά και με πολύ καλή απόδοση, μετά τις αρχικές αστοχίες στην κατασκευή ορισμένων μαγνητών που καθυστέρησαν την έναρξη της λειτουργίας του πανάκριβου αυτού οργάνου για πάνω από έναν χρόνο.

ΠΩΣ ΤΟ «ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟ» ΕΓΙΝΕ «ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ»!

Το σωματίδιο Χιγκς έχει επικρατήσει να ονομάζεται από τα ΜΜΕ σωματίδιο του Θεού, ονοματολογία που έχει οδηγήσει σε πολλές παρεξηγήσεις. Αξίζει λοιπόν να διευκρινισθεί ότι το όνομα αυτό προέκυψε κατά σύμπτωση! Προέρχεται από τον τίτλο του βιβλίου του νομπελίστα φυσικού Λέον Λέντερμαν: «Το σωματίδιο του Θεού (The God Particle): Αν το Σύμπαν είναι η απάντηση, τότε ποια είναι η ερώτηση;». Ο Λέντερμαν αρχικά είχε γράψει στον τίτλο «Το καταραμένο σωματίδιο» («The godamn particle») αναφερόμενος στην πολύχρονη αποτυχία των επιστημόνων να το ανακαλύψουν. Ο εκδότης όμως θεώρησε ότι ο τίτλος αυτός δεν ήταν «καθωσπρέπει» και άλλαξε το godamn σε God.

*Ο κ. Χάρης Βάρβογλης είναι Καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ. 

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ - Science 

Οι θλιβερές παρενέργειες της τεχνολογίας!

Οι ντετέκτιβ και οι κοριοί
Εκατοντάδες τα θύματα τηλεφωνικών υποκλοπών στην Ελλάδα

Αθήνα
Εκατοντάδες είναι οι πολίτες που παρακολουθούνται καθημερινά χωρίς να το γνωρίζουν, καθώς χρειάζονται μόλις 20 λεπτά και 1.000 ευρώ για να εγκατασταθεί στο κινητό του... θύματος το λογισμικό-σκιά που υποκλέπτει τις συνομιλίες και τα SMS που στέλνει και λαμβάνει.

Συνήθως οι... δράστες είναι συγγενικά πρόσωπα, σύζυγοι που αναζητούν αποδείξεις για τυχόν απιστίες, γονείς που θέλουν να γνωρίζουν με ποιους μιλούν τα παιδιά τους, ή επαγγελματικοί ανταγωνιστές, σύμφωνα με «Τα Νέα».

Αρκεί μια επίσκεψη σε έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ και ο «κοριός» βρίσκεται εγκατεστημένος στο κινητό του στόχου.

Η υπηρεσία αυτή διαφημίζεται από τα γραφεία των ιδιωτικών ντετέκτιβ με τη διατύπωση «αναλαμβάνουμε τεχνολογίες τηλεφώνων», καθώς η υποκλοπή διώκεται.

Το λογισμικό-κοριός προσφέρει και επιπλέον υπηρεσίες. Για παράδειγμα, μπορεί να ενεργοποιήσει το τηλέφωνο, ενώ το «θύμα» δεν μιλάει. Έτσι ο κοριός μετατρέπεται σε μικρόφωνο που καταγράφει και τις συνομιλίες εκτός τηλεφώνου.

(Πηγή: in.gr)

CERN: Στρίβειν δια του αρραβώνος!

Όλοι έχετε δει τον "Ατσίδα", οπότε μη ζητάτε να σας εξηγήσω τον τίτλο! Για ένα πείραμα που κόστισε αρκετά δις δολλάρια στις κυβερνήσεις των Ευρωπαϊκών χωρών-μελών, κάτι έπρεπε να βγουν να πουν τα παιδιά εκεί κάτω στο CERN! Πώς λέμε, "στο δρόμο είμαι, έρχομαι κύριε διευθυντά", λίγο πριν βγούμε από το μπάνιο το πρωί...

Φευγαλέο ίχνος του μποζονίου Χιγκς
Εντοπίσθηκαν ενδείξεις, όχι όμως χειροπιαστές αποδείξεις

Γενεύη

Ενα «φευγαλέo ίχνος» του μποζονίου Χιγκς ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη. Προς το παρόν οι αρμόδιοι εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, μιλώντας απλώς για ενδείξεις και παραπέμπουν για πιο χειροπιαστά αποτελέσματα στη λεπτομερέστερη ανάλυση που θα ολοκληρωθεί το 2012.

Σύμπτωση στα δυο πειράματα

Το γεγονός ότι το «είδωλο» του σωματιδίου του Θεού εμφανίζεται περίπου στην ίδια μάζα και στα δυο ξεχωριστά πειράματα που διεξάγονται για την αναζήτησή του στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) θεωρείται ωστόσο ιδιαίτερα ενθαρρυντικό.

Για την ακρίβεια, πριν από την επίσημη ανακοίνωση της ανάλυσης των συγκεντρωτικών πειραματικών δεδομένων και ενώ οι φημολογίες οργίαζαν, κάποιοι ειδικοί έλεγαν ότι μια σύμπτωση των αποτελεσμάτων στα πειράματα Atlas και CMS, ακόμη και αν ήταν ασαφής, θα ήταν αρκετή για να «βάλει τους επιστήμονες στον πειρασμό να ανοίξουν σαμπάνιες».

Αυτό βεβαίως μόνο μεταξύ τους και κεκλεισμένων των θυρών, γιατί επισήμως αυτή τη στιγμή κανείς δεν τολμά να μιλήσει για οριστική ανακάλυψη. Η σημερινή εικόνα άλλωστε μπορεί πάντοτε να ανατραπεί από την περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων που θα συνεχιστεί το επόμενο έτος.

Ασαφές πλεόνασμα

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση τόσο το Atlas όσο και το CMS «είδαν» ένα πλεόνασμα αλληλεπιδράσεων περίπου στην ίδια μάζα. Συγκεκριμένα το πρώτο εντόπισε το πλεόνασμα στα 126 γιγαηλεκτροβόλτ (GeV) και το δεύτερο στα 124 γιγαηλεκτροβόλτ. Είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται τέτοια σύμπτωση στα δυο πειράματα και το γεγονός θεωρείται σημαντικό.

Τίποτε ωστόσο δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η εικόνα αυτή να είναι απατηλή, γι’ αυτό και οι υπεύθυνοι εμφανίζονται επιφυλακτικοί. «Το πλεόνασμα μπορεί να οφείλεται σε κάποια διακύμανση, μπορεί όμως να είναι και κάτι πιο ενδιαφέρον. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τίποτε σε αυτό το στάδιο» δήλωσε η Φαμπιόλα Τζανότι, εκπρόσωπος του πειράματος Atlas.

Από την πλευρά του ο Γκουίντο Τονέλι, εκπρόσωπος του πειράματος CMS, τόνισε: «Το πλεόνασμα είναι περισσότερο συμβατό με ένα Χιγκς του Καθιερωμένου Μοντέλου σε μάζες από τα 124 GeV και κάτω αλλά η στατιστική σημασία δεν είναι αρκετά μεγάλη ώστε να καταλήξουμε σε κάτι οριστικό. Με τα σημερινά δεδομένα αυτό που βλέπουμε ταιριάζει είτε με μια διακύμανση υποβάθρου είτε με την παρουσία του μποζονίου».

Το σωματίδιο φάντασμα

Το μποζόνιο Χιγκς, γνωστό και ως σωματίδιο-φάντασμα, είναι σύμφωνα με τη θεωρία εξαιρετικά βραχύβιο και υφίσταται πολύ γρήγορα μεταπτώσεις μετατρεπόμενο σε άλλα, σταθερότερα σωματίδια. Ο εντοπισμός του είναι αδύνατος με τα σημερινά μέσα, γι’ αυτό και οι ερευνητές το αναζητούν μέσω των αλληλεπιδράσεων που προκαλεί η παρουσία του.

Τα προηγούμενα πειράματα που είχαν γίνει στον Μεγάλο Επιταχυντή Hλεκτρονίων-Ποζιτρονίων (LEP), τον πρόδρομο του LHC, είχαν αποκλείσει την ύπαρξη του Χιγκς στις μάζες ως και τα 114 GeV. Ο LHC κατασκευάστηκε ακριβώς για να το αναζητήσει σε μεγαλύτερες μάζες.

Η επιφυλακτικότητα των ερευνητών στη σημερινή ανακοίνωση οφείλεται στο γεγονός ότι το πλεόνασμα αλληλεπιδράσεων παρατηρήθηκε μόνο σε μερικές από τις δισεκατομμύρια συγκρούσεις ατόμων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των δυο πειραμάτων.

Περιθώριο στατιστικού σφάλματος

Επίσης το επίπεδο στατιστικής βεβαιότητάς τους δεν ξεπερνά τα δυο σίγμα. Τυπικά, για να μπορεί να κατοχυρωθεί μια ανακάλυψη θα πρέπει να έχει τουλάχιστον επίπεδο βεβαιότητας πέντε σίγμα, το οποίο σημαίνει ότι οι πιθανότητες να οφείλεται σε στατιστικό σφάλμα είναι λιγότερες από μια στο εκατομμύριο.

Ουσιαστικά δηλαδή η επιστημονική κοινότητα βρίσκεται και πάλι σε αναμονή των αποτελεσμάτων των επόμενων αναλύσεων, τα οποία θα ανακοινωθούν το 2012. Εως τότε όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά και δεν αποκλείεται οι αισιόδοξες προβλέψεις να ανατραπούν.

«Τα σήματα αυτού του είδους έρχονται και φεύγουν» δήλωσε ο γενικός διευθυντής του CERN Ρολφ-Ντίτερ Χόιερ μιλώντας στο BBC. «Αν και υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα στα δυο πειράματα χρειαζόμαστε πιο χειροπιαστά νούμερα».

Ο εντοπισμός του «σωματιδίου του Θεού», όπως το αποκαλούν, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς αποτελεί τη βάση του Καθιερωμένου Μοντέλου της σωματιδιακής Φυσικής και της σημερινής κατανόησής μας για τη δημιουργία του Σύμπαντος.

ΒΗΜΑ Science

Κουίζ γνώσεων για το μποζόνιο-φαντομά!

Ερώτηση: Ποιος από τους εικονιζόμενους έχει την μεγαλύτερη πιθανότητα να ανακαλύψει πρώτος το μποζόνιο Χιγκς;

Υπόδειξη: Θα το ανακαλύψει πιο εύκολα αυτός που θα αλληλεπιδράσει εντονότερα μαζί του! Θυμίζουμε ότι η ισχύς της αλληλεπίδρασης ενός σωματίου με το μποζόνιο Χιγκς είναι ένα μέτρο της μάζας (=αδράνειας) του σωματίου...

Μήπως να έψαχναν κι εκεί;

- Είσαι σίγουρος, συνάδελφε, πως αυτό είναι το τελευταίο μέρος που μένει να ψάξουμε για το μποζόνιο του Χιγκς;

LetsGo: Ένα τεχνολογικό επίτευγμα μπροστά από την εποχή του!

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί αναδημοσίευση ενός χρονογραφήματος που είχε δημοσιευθεί πριν πολλούς μήνες σε ένα blog φίλων της ΑΕΚ. Αναφέρεται σε ένα σημαντικό πρόγραμμα που ανέπτυξε ο αναγνώστης μας Kyriakos-the-Legend, με επίλεκτη ομάδα συνεργατών του. Άσχετα από τις ποδοσφαιρικές συμπάθειές σας (οι δικές μου είναι προφανείς!), αξίζει να διαβάσετε απροκατάληπτα το άρθρο και να πατήσετε στα links που περιέχονται για να επισκεφθείτε το site που φιλοξενεί το πρόγραμμα. Και καταλαβαίνετε πόσο αξιόλογο θα πρέπει να είναι το τελευταίο, για να παραπέμπω εγώ σε ιστότοπο που είναι δημιούργημα ενός φανατικού οπαδού των "γαύρων"! 

Θα μας δείξει ποτέ το δρόμο ο Κυριάκος;

Σκέφτομαι να πετάξω τα παλιά βιβλία-χάρτες της ΕΛΠΑ που με πληγώνουν, έστω κι αν ακόμα μου είναι χρήσιμα. Δεν αντέχω να βλέπω εκείνο το τετράγωνο στο χάρτη της Φιλαδέλφειας, που σαδιστικά και προκλητικά γράφει "Στάδιο ΑΕΚ"! Σαν να βλέπεις καθημερινά τα γυαλιά και το στυλογράφο του πεθαμένου πάνω στο τραπέζι, μαζί με τ' αποτσίγαρά του που χρόνια τώρα μένουν απείραχτα στο τασάκι... Αυτό απαιτεί μια γενναία δόση μαζοχισμού που, δεν ντρέπομαι να ομολογήσω, δεν διαθέτω!

Επειδή η φαντασία είναι (ακόμα) δωρεάν, σκέφτομαι πως, όταν με το καλό το χωράφι στη Φιλαδέλφεια ξαναγίνει τσιμέντο και χόρτο, τα βιβλία-χάρτες θα είναι πλέον ξεπερασμένα είδη πλοήγησης: είμαστε πια στην ηλεκτρονική εποχή, και το Internet αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Έτσι, ένας εξωγήινος που θα έρθει στην Αθήνα και θα θελήσει να πάει στο νέο γήπεδο της ΑΕΚ, αντί να ψάχνει μέσα σε δύσχρηστους τόμους, δεν θα έχει παρά να επισκεφθεί το site του LetsGo. Τι είναι το LetsGo; Το "χαϊδεμένο παιδί" του φίλου μου του Κυριάκου!

Ο Κυριάκος (γνωστός στο Internet και ως "Kyriakos-the-Legend") είναι παιδικός μου φίλος. Κάποια στιγμή, όμως, ακολουθήσαμε διαφορετικούς δρόμους: εγώ έγινα ένας ταπεινός δάσκαλος, ενώ εκείνος ένας προβεβλημένος τεχνοκράτης. Σήμερα είναι κορυφαίο στέλεχος γνωστής εταιρείας (εκείνης που μας διασκεδάζει με τις διαφημίσεις του Ξανθόπουλου, που αποτελούν μια ακόμα επιτυχημένη ιδέα του δαιμόνιου Κυριάκου!). Σε ένα πράγμα δεν συμφωνήσαμε ποτέ: εγώ δεν τον έπεισα να γίνει Αεκτζής, κι εκείνος δεν κατάφερε να με κάνει... γαύρο! Το "ποδαρικό" του στα γήπεδα το έκανε όταν ήμασταν ακόμα μαθητές στο εξατάξιο Γυμνάσιο (τότε δεν υπήρχε Λύκειο), σε ένα ματς κυπέλλου ΑΕΚ-Ολυμπιακός στη Φιλαδέλφεια. Τι ήθελα και τον πήρα μαζί; Χάσαμε 3-2 από τους γαύρους και αποκλειστήκαμε!

Ο Κυριάκος, λοιπόν, το έφερε βαρέως που η μόνη του επίσκεψη στα γήπεδα ήταν στην έδρα του "εχθρού". Μου ζήτησε, έτσι, να του δείξω πού πέφτει το "Καραϊσκάκη" (το παλιό, το ιστορικό, όχι το σύγχρονο προϊόν του Κοκκαλικού παρακράτους!). Αρνήθηκα, ίσως κι από πείσμα για τη γρουσουζιά που είχε φέρει στην ΑΕΚ. Εκείνος τότε υποσχέθηκε κάτι στον εαυτό του: "Δεν θα ξαναπαρακαλέσω κανέναν ηλίθιο να μου δείξει πού πέφτει ένα μέρος που δεν ξέρω. Μια μέρα θα γίνω μεγάλος τεχνοκράτης και θα εφεύρω έναν μηχανισμό που θα του λες πού βρίσκεσαι και πού θέλεις να πας, κι αυτός θα σου δείχνει τη συντομότερη διαδρομή. Επειδή μάλιστα μπορεί να πάρεις και ταξί, θα σου λέει επί πλέον πόσα, το πολύ, πρέπει να πληρώσεις χωρίς να σε κλέψουν!"

Ο Κυριάκος κράτησε την υπόσχεση που είχε δώσει στον εαυτό του. Έγινε πράγματι μεγάλος τεχνοκράτης και, με μια ομάδα επίλεκτων συνεργατών του, ανέπτυξαν το LetsGo Maps. Αν νομίζετε πως κάνω τσάμπα διαφήμιση στο εμπορικό προϊόν του φίλου μου, γελιέστε! Το LetsGo προσφέρεται δωρεάν, αρκεί να πατήσετε στα αντίστοιχα links που θα βρείτε  σ' αυτό το κείμενο. Το όνειρό μου είναι να έρθει (και σύντομα!) η μέρα που θα μπω στο site αυτό, θα βάλω στο ψαχτήρι "Από: Οδός Τάδε, Κουκάκι", "Προς: Στάδιο ΑΕΚ, Νέα Φιλαδέλφεια", και το f..king το πρόγραμμα (sorry Κυριάκο!) θα μου δείξει επιτέλους τη διαδρομή!

Το "σωματίδιο του Θεού" παιδεύει τους επιστήμονες...

Συνεδριάζει το Δεκέμβριο το διοικητικό συμβούλιο του CERN

Όσο στενεύει ο κύκλος των ερευνών γύρω από το μποζόνιο του Χιγκς, το λεγόμενο και «σωματίδιο του Θεού», τόσο λιγοστεύουν και οι πιθανότητες να βρεθεί, κάτι που, εάν επιβεβαιωθεί, θα αναγκάσει τους φυσικούς να ξανασκεφτούν όλο το θεωρητικό οικοδόμημά τους.

Ο εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών CERN Τζέιμς Γκίλις ξεκαθάρισε ότι οι μέχρι τώρα έρευνες των ομάδων ATLAS και CMS του μεγάλου επιταχυντή έχουν αποκλείσει το σωματίδιο-φαντομάς να έχει μάζα μεγαλύτερη των 141 GeV (γιγαηλεκτρονιοβόλτ) ή μικρότερη των 11 GeV. Έτσι, έχει απομείνει ένα εύρος 114-141 GeV, στο οποίο έχουν πλέον επικεντρωθεί οι έρευνες. Αν ούτε σε αυτό το εύρος μάζας βρεθεί το σωματίδιο, τότε αρχίζουν τα δύσκολα για το «Καθιερωμένο Μοντέλο» της σωματιδιακής φυσικής.

Αρκετοί επιστήμονες θεωρούν πιθανό ότι έως στα μέσα Δεκεμβρίου θα έχει ουσιαστικά διαφανεί (είτε υπάρξουν οι σχετικές επίσημες επιστημονικές δημοσιεύσεις, είτε όχι) κατά πόσο το μποζόνιο (την ύπαρξη του οποίου πρότεινε ο Βρετανός φυσικός Πίτερ Χιγκς πριν από περίπου τέσσερις δεκαετίες) είναι μία χίμαιρα. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει επειγόντως να αναζητηθεί ένας άλλος μηχανισμός που να εξηγεί με διαφορετικό τρόπο πώς η ύλη απέκτησε μάζα στις απαρχές δημιουργίας του σύμπαντος, πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν πιστεύεται ότι συνέβη το Big Bang.

Το διοικητικό συμβούλιο του CERN θα συνεδριάσει στις 12 έως 16 Δεκεμβρίου και τότε είναι πιθανό να υπάρξουν οι πρώτες εκτιμήσεις για την ύπαρξη ή όχι του σωματιδίου, με πιθανότητες ακρίβειας 90-95%, αν και η οριστική απάντηση αναμένεται να δοθεί εντός του 2012.

Ακόμα πάντως και ο γενικός διευθυντής του CERN, ο Γερμανός φυσικός Ρολφ Χόγιερ, έχει ήδη δηλώσει ότι το μποζόνιο μπορεί να μην υπάρχει.

(Πηγή: Newsbeast)

Προσοχή: Πιθανώς ιός στο Facebook!

Επίθεση υπό έρευνα
Πορνογραφικές και βίαιες εικόνες εισβάλλουν σε λογαριασμούς στο Facebook

Νέα Υόρκη
Οι υπεύθυνοι του Facebook επιβεβαίωσαν την Τρίτη ότι οι λογαριασμοί πολλών χρηστών μεταδίδουν εν αγνοία τους πορνογραφικές, βίαιες ή αποκρουστικές εικόνες, πιθανώς εξαιτίας κάποιου άγνωστου προς το παρόν ιού.

Οι πρώτες αναφορές χρηστών για την «πορνογραφική επίθεση» εμφανίστηκαν στο Διαδίκτυο πριν από μερικές μέρες, δείχνουν όμως να έχουν αυξηθεί ραγδαία από το βράδυ της Δευτέρας, αναφέρει το ZDnet.

«Η προστασία των ανθρώπων που χρησιμοποιούν το Facebook από spam και κακόβουλο περιεχόμενο είναι πρώτη προτεραιότητα για μας [....] Πρόσφατα καταγράψαμε αύξηση των αναφορών. Ερευνούμε και αντιμετωπίζουμε το θέμα» δήλωσε την Τρίτη ο εκπρόσωπος του Facebook Άντριου Νόις.

Σύμφωνα με το BBC, «χιλιάδες» χρήστες του Facebook σχολιάζουν το πρόβλημα στο Twitter. «Ανακάλυψα ένα νέο πορνογραφικό δικτυακό τόπο. Λέγεται Facebook» γράφει ένας από αυτούς.

Άλλοι αναφέρουν ότι αναγκάστηκαν να απενεργοποιήσουν τα προφίλ τους όταν είδαν φωτογραφίες πτωμάτων ή κακοποιημένων ζώων.

Όπως αναφέρει ο Γκράαμ Κλάλεϊ, σύμβουλος ασφάλειας υπολογιστών στην εταιρεία Sophos, οι μολυσμένοι λογαριασμοί μπορούν να μεταδίδουν τις ακατάλληλες εικόνες στους «φίλους» του χρήστη ακόμα κι αν ο ίδιος δεν τις βλέπει στο προφίλ του.

Παραμένει αδιευκρίνιστο τι προκαλεί την πορνογραφική καταιγίδα, πιθανώς όμως πρόκειται για κάποιον ιό, o οποίος ενεργοποιείται όταν ο χρήστης κλικάρει φαινομενικά αθώους συνδέσμους που ανοίγουν κερκόπορτες.

Μια άλλη θεωρία είναι ότι πρόκειται για επίθεση που είχαν προαναγγείλει οι «χακτιβιστές» Anonymous, ωστόσο εκπρόσωποι της οργάνωσης διαβεβαίωσαν ότι αυτό δεν ευσταθεί.

Για τον Γκράαμ Κλάλεϊ της Sophos, το τελευταίο περιστατικό είναι πιθανό να έχει συνέπειες για το Facebook. «Αυτό ακριβώς είναι το είδος του προβλήματος που μπορεί να αναγκάσει τον κόσμο να φύγει από τον δικτυακό τόπο.»

(Πηγή: in.gr)

Αποχαιρετώντας για πάντα το «κλαμπ των αυτοκαταστροφικών»!

Το σημερινό άρθρο έχει κάθε κακή πρόθεση να είναι προκλητικό απέναντι σε μια μεγάλη (δυστυχώς) μερίδα αναγνωστών. Πιο προκλητικό ακόμα κι από έναν ισχυρισμό, π.χ., ότι η κυρία Μέρκελ και η κυρία Λαγκάρντ θα μπορούσαν άνετα να βγουν Σταρ Ελλάς αν καταδέχονταν να κατέβουν υποψήφιες! Ή, ότι θα έπρεπε δια νόμου στην Ελλάδα να έχουν δικαίωμα ψήφου μόνο οι οπαδοί της ΑΕΚ (στους οποίους, όλως τυχαίως, ανήκει και ο γράφων)!

Βγαίνοντας από την πλαϊνή πόρτα του κτιρίου των διδακτηρίων στη σχολή όπου διδάσκω, θα συναντήσει κανείς στα διαλείμματα αυτό που έχω ονομάσει «το κλαμπ των αυτοκαταστροφικών». Είναι οι μαθητές μου που επιδίδονται στο σπορ του καπνίσματος. Όταν περνώ, με κοιτούν με νόημα περιμένοντας στωικά τις νουθεσίες μου που, όπως και δεκάδες προηγούμενες, είναι καταδικασμένες να πέσουν στο απόλυτο κενό. Νουθεσίες που δεν σχετίζονται με διάθεση στείρας ηθικολογίας, αλλά με επίγνωση εφιαλτικών στατιστικών δεδομένων...

Τα παρακάτω στοιχεία τα δανείζομαι από ένα σημαντικό άρθρο[1] του φίλου μου γιατρού Αλέξη Πολίτη:

- Μια μικρή ελληνική πόλη ξεκληρίζεται ετησίως στην Ελλάδα από το κάπνισμα (14.000 νεκροί από καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα, καθώς και διάφορα είδη καρκίνου συσχετιζόμενα με το τσιγάρο).

- Η πρόβλεψη για τον 21ο αιώνα είναι 1 δισεκατομμύριο θάνατοι παγκοσμίως αποδιδόμενοι στο κάπνισμα!

- Οι Έλληνες που καπνίζουν, αν ήταν κόμμα, με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο θα εκλέγονταν κυβέρνηση με αυτοδυναμία (42%)!

- Το 80% των παιδιών που έχουν γονείς καπνιστές, θα καπνίσουν.

- Η εξάρτηση από τη νικοτίνη είναι 10 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη της ηρωίνης.

- Οι μισοί από τους εφήβους που ξεκίνησαν το κάπνισμα και συνεχίζουν για το υπόλοιπο της ζωής τους, θα πεθάνουν από τον καπνό…

Δυστυχώς, όπως μας διδάσκει η ίδια η πραγματικότητα, η γνώση αυτών των τρομακτικών δεδομένων δεν είναι αρκετή για να πείσει τον μέσο καπνιστή να διακόψει κάθε σχέση μ’ αυτή την καταστροφική συνήθεια, ακόμα κι όταν δει τις επιπτώσεις της σε πρόσωπα του κοντινού του περιβάλλοντος.

Θέλοντας συνειδητά να προκαλέσω τον καπνιστή αναγνώστη, παραθέτω τον ακόλουθο φανταστικό διάλογο μαζί του:

Εγώ: Όποιος καπνίζει είναι ηλίθιος, κι αυτό μπορώ να σου το αποδείξω! 

Αναγνώστης: Για πρόσεξε τα λόγια σου! Τι θες να πεις;

Εγώ: Λοιπόν, περίγραψέ μου τα πρωταρχικά σου αισθήματα όταν ήρθες για πρώτη φορά σε επαφή με το τσιγάρο. Αναφώνησες, μήπως, «ω, τι υπέροχη εμπειρία, πώς δεν την είχα ανακαλύψει τόσον καιρό»;

Αναγνώστης: Καλά, πλάκα μου κάνεις; Ξέρεις κανέναν που να του άρεσε το τσιγάρο από την πρώτη ρουφηξιά; Είχα όμως τη θέληση και επέμεινα μέχρι που τελικά κατάφερα να το συνηθίσω. Τώρα πια δεν κάνω χωρίς αυτό!

Εγώ: Ωραία. Πες μου τώρα αν γνωρίζεις έναν ευφυή άνθρωπο ο οποίος, ενώ δοκίμασε, υπό καθεστώς απόλυτης ελευθερίας, μια εμπειρία που δεν του φάνηκε ευχάριστη, επέλεξε εντούτοις να την ξαναβιώσει με σκοπό να εξαρτηθεί απ’ αυτήν!

(Στο σημείο αυτό η συνομιλία διακόπτεται απότομα, γιατί ο αναγνώστης θυμάται ξαφνικά πως πρέπει να πάει να πάρει την πεθερά του από το κομμωτήριο...)

Μια ένσταση που θα μπορούσε να υπάρξει στο παραπάνω «σόφισμα» είναι πως η ελευθερία είναι μια αμφιλεγόμενη έννοια (δείτε, για παράδειγμα, τα σχετικά άρθρα[2,3]). Πράγματι, η πρώτη επαφή με το τσιγάρο γίνεται σχεδόν πάντα (αν και γνωρίζω κάποιες -ελάχιστες πάντως- εξαιρέσεις) σε πολύ νεαρή ηλικία. Πόσο ελεύθερος, όμως, μπορεί να θεωρείται ένας νέος ο οποίος βομβαρδίζεται καθημερινά με πρότυπα «δημοφιλίας» και σύρεται σε συμπεριφορές μιμητισμού από ανάγκη και μόνο για κοινωνική αποδοχή; Το υπό μορφή ρητορικού ερωτήματος διατυπωμένο επιχείρημα είναι κατά βάση σωστό, κι εδώ ακριβώς υπεισέρχεται ο ρόλος πρωτίστως του γονιού, και δευτερευόντως του δασκάλου: Θα πρέπει, από μικρή ακόμα ηλικία, να καλλιεργηθεί στο παιδί το αίσθημα της αυταξίας, έτσι ώστε να βοηθηθεί να αναπτύξει αυτόνομη συνειδητότητα. Αυτό θα το θωρακίσει απέναντι σε κοινωνικές πιέσεις -συχνά ασφυκτικές- που θα μπορούσαν να το οδηγήσουν σε (συνειδητή ή όχι) συμμόρφωση με καθιερωμένα πρότυπα, με μοναδικό αλλά αναγκαίο αντάλλαγμα την αποδοχή από τον κοινωνικό του περίγυρο. Ο εθισμός στο κάπνισμα είναι συνέπεια ενός τέτοιου τύπου συμμόρφωσης (δυστυχώς όμως έχουν μπει και άλλες «ουσίες» στο παιχνίδι...).

Ως εκπαιδευτικός αισθάνομαι εν μέρει αποτυχημένος, αφού -εξ όσων τουλάχιστον γνωρίζω- δεν κατόρθωσα ποτέ να πείσω έστω και έναν(!) μαθητή μου που επιδιδόταν στο κάπνισμα, να διακόψει τη συνήθεια. Και ήδη φτάνουν στ’ αυτιά μου οι φωνές διαμαρτυρίας πολλών αναγνωστών για το θέμα που επέλεξα και για τον διδακτισμό με τον οποίο το πραγματεύομαι. Θα παρακαλέσω, εν τούτοις, τον αναγνώστη, πριν κλείσει οριστικά και με ένα ειρωνικό χαμόγελο αυτή τη σελίδα, να ξαναδιαβάσει τα στοιχεία που μας δίνει παραπάνω ο γιατρός. Μπορεί να υπάρχει ακόμα ανοιχτή γι’ αυτόν η έξοδος από το δικό του «κλαμπ των αυτοκαταστροφικών». Κι αν όχι γι’ αυτόν, ίσως για τα παιδιά του!

*Επί του πιεστηρίου: Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες από ανώνυμες πηγές, η νέα κυβέρνηση αποφάσισε αιφνιδιαστικά να θέσει την εφαρμογή του περιβόητου «αντικαπνιστικού νόμου» (sic) σε δημοψήφισμα! Ήδη καταγράφονται οι πρώτες ενδείξεις πανικού στις διεθνείς αγορές, και μια κατακόρυφη πτώση των μετοχών της καπνοβιομηχανίας παγκοσμίως...

Αναφορές:

[1]  Α. Πολίτης, «Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος: Ας επιμηκύνουμε τις ζωές μας!»

http://www.aixmi.gr/index.php/iatreia-diakophs-kapnismatos/

[2]  Ν. Δήμου, «Για την ελευθερία της βούλησης»

http://costas-sci.blogspot.com/2011/11/blog-post_11.html

[3]  Χ. Βάρβογλης: «Ο νους μας είναι ελεύθερος ή προγραμματισμένος;»

http://costas-sci.blogspot.com/2011/11/blog-post_6411.html